Thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa đốt sống cổ

PGS.TS. Nguyễn Chương – Tổng Thư Ký Hội Thần kinh học Việt Nam

Thoái hóa đốt sống cổ là một quá trình bệnh lý ở các đốt sống cổ, mới đầu là sự hư khớp ở các diện thân đốt, đĩa liên đốt, tới các màng, dây chằng. 

Bệnh thường xuất hiện ở người đã qua tuổi trung niên (40-50 tuổi). 
Thoái hóa đốt sống cổ thường gặp ở những người có tư thế lao động cúi và sử dụng nhiều động tác ở vùng đầu cổ, có cường độ lao động cao (làm suốt ngày không nghỉ…) và thâm niên lao động (tuổi nghề): có thể gặp ở người đi cấy (thoái hóa đốt sống cổ và đốt sống lưng), thợ cắt tóc, bác sĩ chuyên khoa răng, thợ trát vách, thợ sơn trần, diễn viên xiếc… 
ở những người cao tuổi có quá trình lão hóa các đĩa liên đốt, các thân đốt do tưới máu kém… 
Yếu tố di truyền đối với thoái hóa đốt sống cổ đôi khi rất rõ. 
Triệu chứng: 
Tùy theo loại bệnh, có thể một thời gian dài người bệnh không thấy có cảm giác khác thường, sau đó có những biểu hiện sau: 
– Các động tác cổ bị vướng và đau. Có thể thỉnh thoảng người bệnh ở tình trạng vẹo cổ. 
– Cơn đau kéo dài từ gáy lan ra tai, cổ, ảnh hưởng tới tư thế đầu cổ, “tư thế vẹo cổ”, tư thế sái cổ, đau lan lên đầu, có thể nhức đầu ở vùng chẩm, vùng trán, đau từ gáy lan xuống bả vai, cánh tay ở một bên hay ở cả hai bên. 
– Cần phân định cơn đau của thoái hóa đốt sống cổ với các biểu hiện của u hố sau, của u trong ống sống cổ lành tính. Cần đến tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa thần kinh. 
– Khám chỉ thấy các cử động ở cổ bị hạn chế (nặng); có thể có cảm giác cứng gáy, có điểm đau khi ấn vào các gai xương, các mỏm ngang của cột sống cổ, chụp Xquang cột sống cổ thấy mất đường cong sinh lý, hẹp đĩa liên đốt, biến dạng ở thân đốt, có các gai xương. 
Thoái hóa đốt sống cổ ở cao (đoạn C1- C2 – C4). ở đoạn C1 – C2 có liên quan trực tiếp tới quay đầu cổ, tới sự nâng giữ đầu và ở C4 có liên quan tới vận động của cơ hoành. Khi tổn thương ở đoạn này, người bệnh còn có nấc, ngáp, chóng mặt… 
Ðể đề phòng hiện tượng “gãy”, trật khớp mỏm nha gây liệt tứ chi, gây tử vong cho người bệnh tuyệt đối không được “vặn”, “ấn cổ”, không nên nằm gối đầu quá cao. 
Thoái hóa đốt sống cổ gây tổn thương vào lỗ tiếp hợp ảnh hưởng tới rối loạn tuần hoàn não. 
Người bệnh cần được thăm khám lâm sàng thần kinh kết hợp với thăm dò siêu âm để xử trí kịp thời. 
Ðiều trị: 
– Trước tiên, cần loại trừ chứng đau gáy chẩm, đau gáy bả vai, cánh tay của các tổn thương cần phẫu thuật: u hố sau, u tủy cổ. 
– Ðiều trị thoái hóa đốt sống cổ, chủ yếu là thuốc giảm đau thông thường và xoa – gõ vùng gáy, vùng mặt và vùng bụng. 
– Nên dùng thêm vitamin E 400 UI. Ngày 1 viên. Uống đều như vậy. 
– Cần phải kết hợp điều trị phục hồi chức năng chung của toàn cơ thể (nhất là đối với người cao tuổi) với các hình thức thư giãn, sinh hoạt câu lạc bộ. 
– Ðối với người có nghề nghiệp nêu ở trên, cần phân phối đều giữa lao động và nghỉ ngơi, thư giãn, các xoa bóp phục hồi chức năng (nhất là các diễn viên xiếc).