11 món ăn chữa mất ngủ cho bà bầu hiệu quả và an toàn

Nguyên nhân khiến bà bầu bị mất ngủ

Mất ngủ là một triệu chứng phổ biến và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của phụ nữ mang thai. Theo các nghiên cứu, khoảng 25% phụ nữ mang thai gặp khó khăn trong việc ngủ ngon trong tam cá nguyệt đầu tiên, con số này tăng lên tới 80% vào cuối thai kỳ.

Các triệu chứng thường gặp khi mẹ bầu mất ngủ bao gồm khó đi vào giấc ngủ, thức giấc thường xuyên trong đêm, thức dậy sớm và không thể ngủ lại, cảm thấy mệt mỏi, cáu kỉnh và khó tập trung trong ngày.

Mất ngủ ở thời kỳ mang thai xuất phát từ các thay đổi sinh lý trong quá trình mang thai, bao gồm sự tăng sản xuất hormone estrogen và progesterone,, tăng trọng lượng thai nhi và áp lực lên các cơ quan nội tạng, gây ra những biến đổi về cấu trúc và chu kỳ giấc ngủ. Thai nhi phát triển gây áp lực lên các cơ quan nội tạng, đặc biệt là bàng quang và hệ tiêu hóa, dẫn đến các triệu chứng tiểu đêm thường xuyên, ợ nóng và khó chịu, làm gián đoạn giấc ngủ.

Ngoài ra, các triệu chứng mang thai khác như đau lưng, đau khớp, chuột rút và khó thở cũng góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng mất ngủ. Yếu tố tâm lý như lo âu, căng thẳng về quá trình sinh nở cũng tác động đáng kể, làm tăng sản xuất hormone cortisol, gây khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ và duy trì giấc ngủ sâu

Ngoài những thay đổi sinh lý vốn có trong thai kỳ, một số yếu tố nguy cơ tiềm ẩn có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mất ngủ ở phụ nữ mang thai. Những cá nhân đã có tiền sử mắc các rối loạn giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ tắc nghẽn (OSA) hoặc hội chứng chân không yên (RLS) thường gặp nhiều khó khăn hơn trong việc duy trì giấc ngủ sâu và liên tục.

OSA là một tình trạng đặc trưng bởi sự tắc nghẽn đường thở trên, thường biểu hiện nghiêm trọng hơn trong thai kỳ do sự gia tăng cân nặng, phù nề và các vấn đề về đường hô hấp.

Trong khi đó, RLS là một rối loạn thần kinh đặc trưng bởi cảm giác khó chịu ở chân và nhu cầu di chuyển, cũng có thể trở nên tồi tệ hơn do sự thay đổi nội tiết tố và thiếu hụt các chất dinh dưỡng như folate. Các yếu tố này làm tăng tình trạng mất ngủ và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của cả mẹ và bé.

Mất ngủ kéo dài có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như mệt mỏi, giảm khả năng miễn dịch, tăng huyết áp, tiểu đường thai kỳ, trầm cảm sau sinh và ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Để cải thiện giấc ngủ, phụ nữ mang thai nên xây dựng một lối sống lành mạnh, tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè và tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu cần.

Theo đó, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ ở phụ nữ mang thai. Cả y học cổ truyền và hiện đại đều chú trọng việc chọn thực phẩm phù hợp để nâng cao chất lượng giấc ngủ và cải thiện tình trạng mất ngủ. ECO Pharma mời bạn đọc tìm hiểu danh sách các món ăn chữa mất ngủ cho bà bầu ở phần bên dưới.

Mất ngủ ở thời kỳ mang thai xuất phát từ các thay đổi sinh lý trong quá trình mang thai và các yếu tố nguy cơ như ngưng thở khi ngủ (OSA), hoặc hội chứng chân không yên (RLS)

Các món ăn chữa mất ngủ cho bà bầu

Rối loạn giấc ngủ là một trong những vấn đề thường gặp ở phụ nữ mang thai, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe cả mẹ và bé. Các yếu tố như thay đổi nội tiết tố, tăng cân, khó chịu về thể chất và tâm lý có thể góp phần làm gián đoạn giấc ngủ.

Điều chỉnh chế độ ăn uống là một trong những phương pháp hỗ trợ hiệu quả để cải thiện chất lượng giấc ngủ và cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể mẹ và sự phát triển của thai nhi.

1. Canh bí đao nấu vịt

Bí đao (Benincasa hispida) là một loại quả thuộc họ bầu bí, từ lâu đã được sử dụng rộng rãi trong cả y học cổ truyền và hiện đại. Theo Đông y, bí đao có vị ngọt, tính mát, quy vào các kinh phế, vị, bàng quang và tiểu tràng, có tác dụng lợi tiểu, tiêu thũng, kiện tỳ.

Y học hiện đại chỉ ra rằng bí đao là một loại quả chứa hàm lượng nước cao và giàu chất xơ như vitamin C, các chất chống oxy hóa (flavonoid, carotenoid) và chất xơ. Các chất có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa năng lượng và duy trì sức khỏe tế bào, cải thiện sức khỏe tổng thể.

Theo y học cổ truyền, các món ăn từ bí đao như canh bí đao nấu vịt là một món ăn bổ dưỡng mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Sự kết hợp giữa thịt vịt giàu protein và bí đao giàu nước, vitamin và khoáng chất cung cấp một bữa ăn cân bằng dinh dưỡng. Đặc biệt, khả năng lợi tiểu của bí đao giúp giảm tình trạng phù nề, rất hữu ích cho phụ nữ mang thai, giảm thiểu các triệu chứng khó chịu như phù chân, mỏi mệt, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Cách nấu canh bí đao nấu vịt:

Nguyên liệu:

1 cặp chân vịt, 100 gram bí đao, 10 gram gạo nếp, 2 gram đậu xanh, 2 thìa muối và 3 lát gừng.

Cách thực hiện:

Thịt vịt chặt thành những miếng vừa ăn, sau đó cho vào nồi luộc sơ qua khoảng 10 phút, sau đó rửa sạch để loại bỏ mùi hôi và chất bẩn.
Bí đao gọt vỏ, bỏ ruột và cắt thành những miếng vừa ăn .
Cho thịt vịt vào nồi cùng với đậu xanh và gừng tươi thái lát, hầm trong khoảng 30 phút cho đến khi thịt vịt mềm và đậu xanh chín nhừ.
Cho bí đao vào hầm thêm khoảng 10 phút - 15 phút nữa, nêm nếm gia vị vừa miệng

2. Chè đậu xanh

Chè đậu xanh là một món ăn dân gian quen thuộc, được chế biến từ đậu xanh - một loại đậu có giá trị dinh dưỡng cao và được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền và hiện đại. Y học cổ truyền gọi đậu xanh với nhiều tên gọi khác nhau như đậu chè, đậu tằm, đậu tắt, lục đậu. Theo y học cổ truyền, đậu xanh có vị ngọt, hơi tanh, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, ích khí lực.

Y học hiện đại chỉ ra rằng, đậu xanh chứa nhiều chất xơ, vitamin và khoáng chất, có khả năng hỗ trợ điều trị một số bệnh lý như tiểu đường, tim mạch, và các bệnh liên quan đến gan. Đặc biệt, folate có trong đậu xanh đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của thai nhi, giúp ngăn ngừa dị tật ống thần kinh.

Bên cạnh đó, chất xơ trong đậu xanh giúp điều hòa đường huyết, giảm cholesterol, hỗ trợ hệ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và các vấn đề tiêu hóa khác thường gặp ở phụ nữ mang thai. Tính mát của đậu xanh còn giúp làm dịu các triệu chứng khó chịu như nóng trong, mệt mỏi, giúp bà bầu có tinh thần thoải mái, giúp ngủ ngon hơn.

Cách nấu chè đậu xanh

Nguyên liệu:

200 gram đậu xanh nguyên hạt, 50 gram đường phèn và nước cốt dừa (có thể thêm theo ý thích).

Cách thực hiện:

Rửa sạch đậu xanh và ngâm trong nước khoảng 2 tiếng - 3 tiếng để hạt mềm.
Cho đậu xanh vào nồi nấu cùng 2 lít nước đến khi hạt nở mềm, thêm đường phèn vào và khuấy đều cho tan. Để tăng thêm hương vị béo ngậy, bạn có thể cho thêm nước cốt dừa vào nồi chè.

Chè đậu xanh là món ăn bổ dưỡng, có tính mát giúp làm giảm các triệu chứng khó chịu ở bà bầu, cải thiện chất lượng giấc ngủ

3. Canh lạc tiên

Cây lạc tiên (Passiflora foetida L.) thuộc họ lạc tiên (Passifloraceae), là một loài cây dược liệu quen thuộc trong y học cổ truyền Việt Nam. Cây phân bố khắp nước ta và được thu hái quanh năm, chủ yếu vào mùa xuân và hè. Cả phần ngọn, thân và lá đều có thể sử dụng làm thuốc.

Theo y học cổ truyền, lạc tiên có vị đắng, ngọt, tính mát, có tác dụng an thần, trấn tĩnh, đặc biệt hiệu quả trong việc điều trị các chứng mất ngủ, khó ngủ, lo âu.

Nghiên cứu hiện đại cũng ủng hộ những ứng dụng của lạc tiên trong y học cổ truyền. Các hợp chất trong lạc tiên như flavonoid và alkaloid có tác dụng ức chế hệ thần kinh trung ương, tăng cường hoạt động của thụ thể GABA, từ đó giúp giảm căng thẳng, lo âu và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Ngoài ra, lạc tiên còn có các hoạt tính dược lý khác như giảm đau, chống viêm, chống oxy hóa.

Đặc biệt, đối với phụ nữ mang thai, lạc tiên được xem là một giải pháp tự nhiên an toàn để hỗ trợ cải thiện giấc ngủ, giảm căng thẳng, giúp mẹ bầu có một thai kỳ khỏe mạnh. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng lạc tiên, đặc biệt là về liều lượng và cách sử dụng phù hợp.

Lạc tiên có thể được sử dụng dưới dạng trà, thuốc sắc hoặc viên nang, tùy thuộc vào sở thích và tình trạng sức khỏe của mỗi người. Ngoài ra, lạc tiên cũng được nhiều người sử dụng làm món ăn bổ dưỡng hàng ngày.

Cách nấu canh lạc tiên:

Nguyên liệu:

1 nắm rau lạc tiên, tôm tươi.

Cách thực hiện:

Rau lạc tiên rửa sạch, cắt khúc. Tôm bóc vỏ, bỏ chỉ đen trên sống lưng rồi cắt nhỏ ướp với hạt nêm, tiêu và hành.
Nấu nước sôi cho tôm vào, tiếp đó cho rau lạc tiên vào đảo nhanh, nêm nếm vừa ăn, nấu sôi trở lại rồi tắt bếp.

4. Cháo hạt kê trứng gà

Hạt kê hay hay còn gọi là kê, tiểu mễ, bạch lương túc, túc cốc, cốc tử, là một loại ngũ cốc phổ biến, từ lâu đã được sử dụng trong y học cổ truyền và ẩm thực dân gian. Theo y học cổ truyền, hạt kê vị ngọt, tính hơi hàn, có tác dụng bổ trung ích khí, giải nhiệt, lợi tiểu, đặc biệt hiệu quả trong điều trị các chứng phiền nhiệt, khát nước do tỳ vị hư nhiệt.

Y học hiện đại chỉ ra rằng hạt kê giàu melatonin - một hormone có vai trò quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ tự nhiên. Ăn cháo hạt kê kết hợp với trứng gà giúp bồi bổ khí huyết, cải thiện giấc ngủ, đẩy nhanh quá trình phục hồi của cơ thể bà bầu.

Cách nấu cháo hạt kê trứng gà:

Nguyên liệu:

100 gram kê, 1 quả trứng và đường nâu.

Cách thực hiện:

Đầu tiên, vo sạch hạt kê và ngâm trong nước khoảng 30 phút. Sau đó, cho hạt kê vào nồi, đổ nước ngập hạt khoảng 2 đốt ngón tay, đun sôi, hớt bọt. Hạ nhỏ lửa, ninh khoảng 30 phút đến khi hạt kê mềm. Cho trứng và đường nâu vào khuấy đều rồi tắt bếp.

Cháo hạt kê trứng gà là món ăn bổ dưỡng, thơm ngon giúp cải thiện chứng mất ngủ cho bà bầu hiệu quả.

5. Cháo cá chép đậu đỏ

Cháo cá chép đậu đỏ là một món ăn truyền thống không chỉ thơm ngon mà còn mang giá trị dinh dưỡng và dược liệu cao. Theo y học cổ truyền, cá chép tính bình, vị ngọt, có tác dụng lợi tiểu, kiện tỳ, an thai, đặc biệt hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị các vấn đề về thận và đường tiêu hóa.

Y học hiện đại cũng đã chứng minh giá trị dinh dưỡng của cá chép với hàm lượng protein cao, giàu omega-3, vitamin và khoáng chất, có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch. Nghiên cứu cho thấy, magie trong cá chép có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm căng thẳng thần kinh, rất hữu ích cho phụ nữ mang thai thường xuyên mất ngủ.

Khi kết hợp với đậu đỏ, giá trị dinh dưỡng và dược liệu của món ăn càng được nâng cao. Theo Đông y, đậu đỏ có tính thanh nhiệt, lợi thủy, tiêu phù. Y học hiện đại đánh giá đậu đỏ rất giàu chất dinh dưỡng (đường, đạm, chất xơ, chất béo, chất khoáng như canxi, phốt-pho, sắt, axit nicotinic, vitamin B1, B2…), vừa là loại thực phẩm bổ máu vừa có tác dụng giải độc, kích thích nhu động ruột, kháng khuẩn, tiêu viêm, lợi tiểu, hạ cholesterol và chống ung thư.

Món ăn từ cá chép giàu protein và đậu đỏ giàu chất xơ giúp cân bằng dinh dưỡng, giàu protein, chất xơ và các vi chất cần thiết cho cơ thể. Nhờ đó, cháo cá chép đậu đỏ không chỉ là món ăn ngon miệng mà còn có tác dụng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý như phù thũng, suy nhược cơ thể, các vấn đề về tiêu hóa, tim mạch, đồng thời giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, đặc biệt phù hợp với phụ nữ mang thai.

Cách nấu cháo cá chép đậu đỏ:

Nguyên liệu:

1 con cá chép (khoảng 500 gram), 6 gam vỏ quýt, 120 gram đậu đỏ.

Cách thực hiện:

Loại bỏ vảy và nội tạng của cá chép, rửa sạch và phi lê. Rửa sạch vỏ quýt và đậu đỏ riêng biệt rồi để riêng.
Cho vỏ quýt và đậu đỏ vào nồi, thêm một lượng nước thích hợp rồi đun sôi trên lửa lớn. Vặn lửa nhỏ đun cho đến khi đậu nhừ.
Cho phi lê cá chép vào đun sôi và nêm nếm cho vừa khẩu vị.

6. Cháo hạt sen long nhãn

Cháo hạt sen long nhãn là một bài thuốc dân gian thanh nhiệt, bổ dưỡng từ lâu đã được người xưa ưa chuộng. Theo Đông y, hạt sen (liên nhục) có vị ngọt, tính bình, vào kinh tâm, tỳ, thận, bổ huyết. Trong khi đó, long nhãn (hay lệ chi nô) có vị ngọt, tính bình, quy vào kinh Tâm và Tỳ, có tác dụng bổ tâm tỳ, ích khí huyết, an thần, dưỡng tâm. Sự kết hợp hài hòa giữa hai vị thuốc này không chỉ giúp bồi bổ cơ thể mà còn tạo nên sự cân bằng âm dương, giúp an thần, ngủ ngon, đặc biệt hữu ích cho phụ nữ mang thai.

Y học hiện đại cũng đã chỉ ra rằng hạt sen giàu protein, vitamin nhóm B, vitamin C, các khoáng chất như canxi và phốt pho. Đặc biệt, các alcaloid như lotusine và demethyl coclaurine có trong hạt sen đóng vai trò quan trọng trong việc giảm viêm, bảo vệ tim mạch và cải thiện chức năng thần kinh. Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy hạt sen có tiềm năng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường, giảm căng thẳng và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Các nghiên cứu hiện đại đã công nhận rằng long nhãn chứa nhiều hợp chất sinh học có tác dụng an thần, giảm căng thẳng và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.

Cách nấu cháo hạt sen long nhãn:

Nguyên liệu:
60 gam gạo nếp, 10 gam cùi nhãn, 20 gam hạt sen.

Cách thực hiện:

Vo sạch gạo nếp, ngâm qua đêm. Cùi nhãn và hạt sen cũng rửa sạch, ngâm khoảng 3 giờ để hạt mềm.
Cho gạo nếp và hạt sen vào nồi đổ nước ngập khoảng 2 đốt ngón tay, đun sôi, sau đó hạ lửa nhỏ liu riu, hầm khoảng 40 phút đến khi hạt sen mềm. Tiếp tục cho cùi nhãn vào, nấu thêm 20 phút nữa.
Cuối cùng cho đường vào khuấy đều cho vừa miệng, tắt bếp.

Cháo hạt sen long nhãn là món ăn được cả y học cổ truyền và hiện đại công nhận với tác dụng thanh nhiệt, an thần, đặc biệt hữu ích cho phụ nữ mang thai bị mất ngủ

7. Canh cua hoa thiên lý

Hoa thiên lý (tên khoa học là Ipomoea aquatica) được xếp vào nhóm “dược thực lưỡng dụng” vừa là thuốc vừa là rau ăn có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, thanh tâm trừ phiền, tư bổ trong Đông y. Theo Đông y, hoa thiên lý có vị ngọt, tính bình, có tác dụng bình can, an thần, minh mục.

Các nghiên cứu tìm thấy các hợp chất phenolic và flavonoid trong hoa thiên lý. Các hợp chất này có tác dụng làm giảm căng thẳng, cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm thiểu các triệu chứng mất ngủ thường gặp ở phụ nữ mang thai.

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, cua đồng là nguồn cung cấp protein chất lượng cao, đặc biệt giàu tryptophan. Axit amin tryptophan là tiền thân của serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh có vai trò quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ. Khi kết hợp cua đồng với hoa thiên lý, món ăn này không chỉ cung cấp đầy đủ protein cho cơ thể mà còn hỗ trợ sản xuất serotonin, giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm căng thẳng ở phụ nữ mang thai.

Cách nấu canh cua hoa thiên lý:

Nguyên liệu:

300 gram cua đồng, 200 gram hoa thiên lý và gia vị vừa đủ.

Cách thực hiện:

Sơ chế cua đồng: Rửa sạch, bỏ mai, bỏ yếm, để ráo rồi cho vào cối giã hoặc máy xay nhuyễn.
Lọc thịt cua bằng cách cho cua đã xay nhuyễn vào nước, bóp nhẹ để thịt cua tan đều. Lọc cua bằng rổ khít và bỏ cặn.
Hoa thiên lý nhặt bỏ các phần sâu, dập, già rửa sạch với nước muối, để ráo.
Cho nước lọc cua lên nấu sôi rồi thêm gia vị cho vừa ăn.
Khi cua đã nổi lên mặt nồi thì thêm hoa thiên lý vào, nấu thêm 2 phút rồi tắt bếp.

8. Gà hầm thuốc bắc

Gà hầm thuốc bắc (đặc biệt là gà ác) từ lâu đã được xem là một bài thuốc quý, không chỉ bổ dưỡng mà còn giúp điều trị nhiều bệnh lý. Theo Đông y, gà ác có vị ngọt, tính ấm, không độc, có tác dụng bổ thận, ích khí huyết, khi kết hợp với các vị thuốc bắc như đương quy, nhân sâm, táo đỏ, giúp bổ huyết, dưỡng âm, rất tốt cho phụ nữ sau sinh.

Nghiên cứu hiện đại cho thấy, thịt gà ác giàu protein, các axit amin thiết yếu như methionine, lysine, isoleucine, arginine giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ quá trình phục hồi sức khỏe và sản xuất sữa mẹ. Nhờ các giá trị dinh dưỡng này, gà ác hầm thuốc bắc còn trở thành món ăn chữa mất ngủ cho bà bầu hiệu quả, tăng cường sức khỏe tổng thể.

Cách nấu gà hầm thuốc bắc:

Nguyên liệu:

Một con gà (thường là gà ác) làm sạch.
Các nguyên liệu khác: Nhân sâm 50 gram, bạch chỉ 20 gram, hoàng kỳ 50 gram, mộc sâm 30 gram, hạt sen 20 gram, khoai lang 50 gram, hoa huệ 30 gram, Yiren 50 gam, chà là đỏ 30 gam và dâu tây 10 gam, rửa sạch.

Cách thực hiện:

Rửa sạch thịt gà gác, chần qua nước sôi để loại bỏ chất bẩn và khử mùi hôi.
Chuẩn bị một nồi nước, đun sôi rồi cho tất cả các nguyên liệu vào. Sau 10 phút đun nguyên liệu, cho thịt gà đã chần vào nồi đun cùng lửa vừa trong 10 phút, sau đó đun nhỏ lửa trong 20 – 30 phút.

Gà ác hầm thuốc bắc là món ăn chữa mất ngủ cho bà bầu, tăng cường sức khỏe sau sinh.

9. Thịt bò xào bông thiên lý

Hoa thiên lý từ lâu đã được sử dụng trong cả y học cổ truyền và hiện đại. Trong Đông y, hoa thiên lý có vị ngọt, tính bình, tác dụng bình can, an thần, thanh nhiệt giải độc. Thịt bò cung cấp lượng protein dồi dào, sắt và các vitamin cần thiết cho quá trình tạo máu và phát triển của thai nhi. Món ăn này không chỉ giúp bà bầu ngủ ngon hơn mà còn tăng cường sức khỏe, hỗ trợ hệ tiêu hóa và tăng cường sức đề kháng.

Cách xào thịt bò bông thiên lý:

Nguyên liệu:

200 gram bông thiên lý, 150 gram thịt bò cùng các gia vị khác.

Cách thực hiện:

Cắt bỏ phần cuống cứng của bông thiên lý, rửa sạch và để ráo nước. Hành tím, tỏi gọt vỏ, băm nhuyễn.
Rửa sạch, thái mỏng thịt bò theo thớ, ướp cùng gia vị để thịt mềm và đậm đà (½ lượng hành tím và tỏi, 1 thìa cà phê bột nêm, muối, 1 thìa cà phê tiêu, 1 thìa canh nước mắm và một chút dầu ăn).

Đun nóng chảo, cho 1 thìa canh dầu ăn, phi thơm tỏi và hành tím, rồi cho thịt bò vào xào nhanh tay trên lửa lớn trong 2 phút đến khi thịt chín tái, vớt ra và cho vào đĩa.

Trong cùng một chảo, thêm 1 muỗng canh dầu khác và cho bông thiên lý vào xào. Sau đó, cho thịt bò đảo đều trên lửa lớn với rau rồi tắt bếp.

Bông thiên lý xào thịt bò - món ngon bổ dưỡng cho bà bầu. - Ảnh: Internet

Chân giò hầm ngó sen

Chân giò hầm ngó sen là món ăn chữa mất ngủ cho bà bầu giàu dinh dưỡng. Theo y học cổ truyền, ngó sen vị ngọt chát, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, bổ huyết, an thần.

Các nghiên cứu tìm thấy thành phần hóa học phong phú trong hạt sen bao gồm tinh bột, asparagin, arginin, trigonellin, tyrosin, glucose, các vitamin C, A, B, PP và một ít tanin. Chúng có nhiều lợi ích sức khỏe, đặc biệt là các axit amino như asparagin và arginin, có tác dụng trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương, giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi và cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Khi kết hợp với chân giò - một nguồn protein và collagen dồi dào, món ăn này cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho cả mẹ và bé, giúp tăng cường sức đề kháng, cải thiện tuần hoàn máu và hỗ trợ quá trình tạo máu. Món ăn chữa mất ngủ cho bà bầu này được biết đến làm tăng sức khỏe và thúc đẩy sự phát triển toàn diện của thai nhi trong giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ.

Cách nấu chân giò hầm ngó sen:

Nguyên liệu:

Giò heo (đã chần), rong biển/tảo bẹ, củ sen, gừng, quả kỷ tử khô.

Cách thực hiện:

Cho giò heo chần qua nước sôi khoảng 3 - 5 phút để loại bỏ mùi hôi, rửa sạch lại bằng nước. Gọt vỏ củ sen, rửa sạch và cắt thành từng miếng vừa ăn.

Cho tất cả nguyên liệu vào nồi: thịt lợn (đã chần), rong biển/tảo bẹ, củ sen, gừng, quả kỷ tử khô (nếu dùng) và nước lạnh.

Đặt nồi lên bếp, đun sôi. Khi nước sôi, hạ lửa nhỏ nhất, đậy kín nắp và hầm trong khoảng 4 - 6 tiếng hoặc lâu hơn. Sau khi hầm xong, nêm nếm gia vị cho vừa ăn rồi dùng kèm hành lá xắt nhỏ lên trên.

10. Canh gà hầm sen

Canh gà hầm sen là một món ăn có giá trị dinh dưỡng cao và có nhiều tác dụng dược lý. Thịt gà là thực phẩm giàu protein và omega-3, ít chất béo, có lợi cho sức khỏe. Hạt sen theo y học cổ truyền, có vị ngọt, tính bình, tác dụng dưỡng tâm an thần, ích thận, bổ tỳ. Nghiên cứu hiện đại cũng cho thấy, hạt sen có chứa nhiều vitamin và khoáng chất, giúp tăng cường sức đề kháng, cải thiện hệ tiêu hóa. Món ăn từ thịt gà và hạt sen có tác dụng hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ, cải thiện tiêu hóa, rất phù hợp cho phụ nữ mang thai.

Cách nấu canh gà hầm sen:

Nguyên liệu:

Thịt gà 400 gram, 300 gram củ sen thái lát, 2 củ cà rốt, 1/4 cốc đậu phộng khô, 3 con sò điệp khô ngâm qua đêm và các gia vị.

Cách thực hiện:

Chần gà trong nồi nước sôi khoảng 5 phút - 8 phút, rửa sạch lại với nước.
Đun sôi 2,5 lít nước, cho tất cả các nguyên liệu vào và đun sôi ở lửa vừa trong 30 phút. Sau đó, vặn nhỏ lửa, đun tiếp trong 1,5 giờ – 2 giờ.
Nêm nếm và điều chỉnh gia vị theo sở thích. Tiếp tục nấu thêm 15 phút nữa rồi tắt bếp.

Canh gà hầm sen là món ăn chữa mất ngủ cho bà bầu hiệu quả, bổ dưỡng.

Những thực phẩm bà bầu nên tránh

Dinh dưỡng trong thai kỳ đóng vai trò quyết định trong sự phát triển toàn diện của thai nhi. Mọi chất dinh dưỡng người mẹ hấp thụ đều được truyền qua nhau thai đến thai nhi. Vì vậy, việc lựa chọn thực phẩm an toàn và lành mạnh là vô cùng quan trọng. Một số loại thực phẩm cần hạn chế hoặc tránh trong thai kỳ để đảm bảo sức khỏe của mẹ và bé:

Rau mầm

Ăn rau mầm sống bao gồm cả giá đỗ trong thai kỳ tiềm ẩn nguy cơ nhiễm khuẩn cao. Mặc dù rau mầm là nguồn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất, nhưng cũng có thể chứa các loại vi khuẩn gây bệnh như Salmonella, Listeria và E. coli. Các vi khuẩn này có thể xâm nhập vào hạt giống qua những vết nứt nhỏ trên vỏ và phát triển mạnh trong môi trường ẩm ướt, giàu dinh dưỡng.

Trong y văn đã ghi nhận nhiều trường hợp ngộ độc thực phẩm liên quan đến rau mầm sống, đặc biệt nghiêm trọng ở phụ nữ mang thai và những người có hệ miễn dịch suy yếu. Nhiễm khuẩn Listeria có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như sảy thai, sinh non, nhiễm trùng máu và viêm màng não ở cả mẹ và bé. Salmonella và E. coli cũng gây ra các triệu chứng tiêu hóa nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng.

Để đảm bảo an toàn, phụ nữ mang thai nên tránh hoàn toàn việc ăn rau mầm sống. Ngay cả khi rau mầm được trồng tại nhà, vẫn có nguy cơ nhiễm khuẩn. Việc nấu chín kỹ rau mầm ở nhiệt độ cao là cách duy nhất để tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh. Các món ăn chế biến từ rau mầm đã được nấu chín như xào, luộc hoặc hầm là an toàn cho bà bầu.

Trứng sống

Ăn trứng sống hoặc chưa được nấu chín kỹ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Salmonella. Đặc biệt, phụ nữ mang thai có hệ miễn dịch suy giảm, dễ bị nhiễm khuẩn và mắc các biến chứng nghiêm trọng.

Vi khuẩn Salmonella có thể xâm nhập vào trứng từ bên ngoài và sinh sôi bên trong lòng đỏ. Khi ăn phải trứng nhiễm khuẩn, người mẹ có thể gặp phải các triệu chứng như sốt cao, đau bụng, tiêu chảy, nôn mửa, dẫn đến mất nước và suy nhược cơ thể. Nguy hiểm hơn, nhiễm khuẩn Salmonella trong thai kỳ có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như sinh non, sảy thai, viêm màng não hoặc nhiễm trùng huyết ở trẻ sơ sinh. Nấu chín trứng ở nhiệt độ cao sẽ giúp tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn Salmonella và các mầm bệnh khác, an toàn hơn cho sức khỏe.

Ăn trứng sống tiềm ẩn nguy cơ nhiễm khuẩn Salmonella, đặc biệt nguy hiểm với bà bầu.

Nội tạng động vật

Nội tạng động vật bao gồm gan, tim, thận chứa hàm lượng protein cao ngang với thịt nạc, đồng thời là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất phong phú. Đặc biệt, nội tạng giàu vitamin A, các vitamin nhóm B, sắt, kẽm, đồng và selenium. Mặc dù giàu dinh dưỡng nhưng nội tạng động vật lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh nếu không được chế biến kỹ lưỡng.

Một trong những mối lo ngại lớn nhất là nguy cơ nhiễm khuẩn. Nội tạng là môi trường sống lý tưởng của nhiều loại vi khuẩn, đặc biệt là E.coli, có thể gây tiêu chảy cấp, thậm chí dẫn đến suy thận. Bảo quản không đúng cách có thể khiến nội tạng bị nhiễm độc tố aflatoxin do nấm mốc sản sinh, gây tổn thương gan và tăng nguy cơ ung thư gan.

Nội tạng còn có thể chứa các loại ký sinh trùng như sán, giun, hoặc các vi khuẩn lao, than. Ăn phải nội tạng nhiễm khuẩn, ký sinh trùng hoặc độc tố không chỉ gây ra các bệnh về đường tiêu hóa mà còn có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể, gây ra các biến chứng nghiêm trọng đe dọa sức khỏe thai kỳ.

Mặc dù nội tạng cung cấp nhiều chất dinh dưỡng quan trọng như sắt và vitamin B12, cần thiết cho sự phát triển của thai nhi, nhưng hàm lượng cholesterol cao và nguy cơ nhiễm khuẩn có thể gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của cả mẹ và bé.

Một số loại trái cây và nước ép (đu đủ xanh, dứa, nhãn,…)

Một số loại trái cây, đặc biệt là đu đủ xanh và dứa không được khuyến khích cho phụ nữ mang thai, nhất là trong ba tháng đầu.

Đu đủ xanh chứa hàm lượng latex và papain cao. Latex là một chất gây dị ứng mạnh có thể gây ra các phản ứng dị ứng từ nhẹ đến nặng như phát ban da, khó thở, thậm chí sốc phản vệ. Papain, một loại enzyme proteolytic có khả năng kích thích co bóp tử cung, làm tăng nguy cơ sinh non và sảy thai. Ngoài ra, papain cũng có thể làm mềm cổ tử cung, tạo điều kiện cho quá trình chuyển dạ diễn ra sớm. Dứa chứa bromelain, một enzyme khác có tác dụng tương tự papain có thể làm mềm cổ tử cung và tăng nguy cơ chuyển dạ sớm.

Đu đủ xanh chứa nhiều latex và papain, gây dị ứng và kích thích tử cung, nguy hiểm cho bà bầu.

Rau ngót

Rau ngót chứa một hàm lượng lớn chất papaverin, một chất có khả năng giãn cơ trơn mạch máu, hạ huyết áp và giảm đau. Tuy nhiên, chính đặc tính này lại tiềm ẩn nguy cơ gây co bóp tử cung ở phụ nữ mang thai, đặc biệt trong ba tháng đầu. Theo Dược thư Quốc gia Việt Nam, papaverin không được khuyến cáo sử dụng cho phụ nữ mang thai.

Bên cạnh đó, rau ngót cũng chứa các hợp chất glucocorticoid tự nhiên, có thể ảnh hưởng đến quá trình hấp thu canxi và phốt pho - hai khoáng chất thiết yếu cho sự phát triển xương của thai nhi. Việc thiếu hụt canxi và phốt pho có thể dẫn đến các vấn đề về xương khớp ở cả mẹ và bé.

Cá có chứa hàm lượng thủy ngân cao

Hải sản là nguồn cung cấp dồi dào protein chất lượng cao và axit béo omega-3, đặc biệt là DHA, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển não bộ và võng mạc của thai nhi. Tuy nhiên, một số loài cá, đặc biệt là các loài cá lớn ở đầu chuỗi thức ăn, có thể tích lũy hàm lượng thủy ngân đáng kể. Tiếp xúc với thủy ngân trong thai kỳ, đặc biệt là trong ba tháng đầu có thể gây tổn thương hệ thần kinh trung ương đang phát triển của thai nhi.

Để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé, phụ nữ mang thai nên lựa chọn các loại cá có hàm lượng thủy ngân thấp như cá hồi, cá trích, cá minh thái, cá rô phi. Các loại cá lớn như cá kiếm, cá mập, cá ngừ đại dương nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn. Đa dạng hóa nguồn hải sản sẽ giúp cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết mà không làm tăng nguy cơ phơi nhiễm thủy ngân.

Theo nhiều khuyến nghị, phụ nữ mang thai chỉ nên tiêu thụ từ 224 gram - 336 gram hải sản mỗi tuần. Tuy nhiên, cần lựa chọn các loại hải sản an toàn và tham khảo ý kiến của bác sĩ để có chế độ ăn phù hợp nhất.

Bà bầu nên tránh ăn thịt cá ngừ đại dương vì vì chứa hàm lượng thủy ngân cao, có thể gây hại cho hệ thần kinh đang phát triển của thai nhi.

Ngoài ra, phụ nữ mang thai ba tháng đầu cũng không nên ăn ngải cứu, vì gây co thắt tử cung có thể dẫn đến sảy thai; không nên ăn măng tươi vì chứa lượng cyanide cao, có thể gây ngộ độc.

Các mẹo giúp bà bầu ngủ ngon hơn về đêm

Mang thai thường đi kèm với các triệu chứng khó chịu như ợ nóng, chuột rút, và đi tiểu đêm, gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, bằng việc điều chỉnh lối sống và áp dụng một số thói quen lành mạnh, các bà bầu hoàn toàn có thể cải thiện giấc ngủ và tận hưởng một thai kỳ khỏe mạnh.

Sau đây là một số mẹo giúp bà bầu ngủ ngon hơn:

Điều chỉnh chế độ ăn

Cắt giảm lượng caffeine: Hạn chế tiêu thụ các thực phẩm và đồ uống chứa caffeine (như cà phê, trà, sô cô la) trong nửa cuối ngày để tránh ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
Uống ít hơn vào buổi tối: Điều chỉnh lượng nước uống trong ngày bằng cách uống nhiều nước vào buổi sáng và giảm lượng nước vào buổi chiều tối. Điều này giúp làm giảm đáng kể tần suất đi tiểu đêm.
Tránh ăn những bữa ăn nặng và đồ ăn cay vào buổi tối: Tiêu thụ các loại thực phẩm cay nóng, có tính axit như ớt, cà chua và các bữa ăn quá no vào buổi tối có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa như ợ nóng, khó tiêu và ợ chua, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Các triệu chứng này xảy ra do dạ dày phải làm việc quá tải để tiêu hóa thức ăn, gây khó chịu và cản trở quá trình thư giãn của cơ thể.
Hãy thử một ít sữa ấm: Tiêu thụ một cốc sữa ấm trước khi ngủ có thể hỗ trợ quá trình thư giãn và đi vào giấc ngủ nhờ vào hàm lượng tryptophan - một loại axit amin tiền thân của serotonin và melatonin. Serotonin và melatonin là hai chất dẫn truyền thần kinh đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa chu kỳ ngủ - thức, giúp tạo cảm giác buồn ngủ và duy trì giấc ngủ sâu.

Điều chỉnh lối sống

Giải tỏa căng thẳng: Để giảm thiểu căng thẳng, bà bầu nên lập danh sách các công việc cần hoàn thành vào ngày hôm sau và ưu tiên xử lý theo thứ tự quan trọng.
Tập yoga và giãn cơ: Yoga và các bài tập kéo giãn được thiết kế riêng cho phụ nữ mang thai có hiệu quả trong việc cải thiện tuần hoàn máu, hỗ trợ giấc ngủ và giảm căng thẳng cơ bắp. Các động tác nhẹ nhàng tập trung vào vùng cổ, vai, bắp chân, gân kheo, lưng và eo giúp tăng cường sự linh hoạt, giảm thiểu các triệu chứng khó chịu thường gặp trong thai kỳ.
Massage: Massage giúp thư giãn cơ bắp, giảm căng thẳng và cải thiện tuần hoàn máu, từ đó hỗ trợ giảm đau nhức cơ thể, ngủ ngon giấc hơn.
Tuân thủ lịch trình ngủ: Bà bầu nên thiết lập và duy trì một chu kỳ ngủ - thức ổn định bằng cách đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày giúp điều hòa nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Thiết lập thói quen đi ngủ đều đặn và thư giãn: Bà bầu nên hình thành thói quen thực hiện các hoạt động thư giãn nhẹ nhàng trước khi ngủ, như tắm nước ấm, đọc sách, nghe nhạc nhẹ trong 20 đến 30 phút trước khi đi ngủ.
Giữ phòng ngủ mát mẻ: Cơ thể phụ nữ mang thai thường cảm thấy ấm hơn bình thường, vì vậy hãy giữ phòng mát mẻ, hạn chế ánh sáng và tiếng ồn để không bị đánh thức.

Massage giúp bà bầu thư giãn các cơ căng cứng hoặc mệt mỏi, giúp ngủ ngon hơn.

Thay đổi tư thế ngủ

Tư thế ngủ nghiêng, đặc biệt là nghiêng về bên trái, được khuyến khích cho phụ nữ mang thai. Tư thế này tối ưu hóa lưu lượng máu đến tử cung và thai nhi, hỗ trợ quá trình trao đổi chất và loại bỏ chất lỏng dư thừa đồng thời giảm áp lực lên các mạch máu lớn giúp bà bầu ngủ ngon hơn.

Sử dụng gối hỗ trợ: Sử dụng gối ôm hoặc gối bầu để nâng đỡ vùng bụng và lưng trong khi ngủ giúp giảm áp lực lên cột sống, giảm đau lưng và các cơn đau nhức khác thường gặp ở phụ nữ mang thai, đồng thời cải thiện tư thế ngủ.

Mặc dù các mẹo trên có thể giúp cải thiện giấc ngủ, nếu tình trạng mất ngủ kéo dài và ảnh hưởng đến sức khỏe, bà bầu nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Ngoài việc thử các món ăn chữa mất ngủ cho bà bầu, việc duy trì tinh thần thoải mái cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng giấc ngủ. Phụ nữ mang thai nên cố gắng giữ tinh thần lạc quan, hạn chế tiếp xúc với thông tin tiêu cực, và chia sẻ những khó khăn với người thân. Nếu các biện pháp tự chăm sóc tại nhà không mang lại hiệu quả, phụ nữ mang thai nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Doanh nghiệp tự giới thiệu