Tìm hiểu về hoa đậu biếc

Hoa đậu biếc có tên khoa học là Clitoria ternatea L., còn được gọi là đậu hoa tím, bông biếc, có nguồn gốc từ châu Á và châu Phi. Đây là loại thực vật thuộc họ đậu, cây leo, thân thảo và sống nhiều năm.

Hoa đậu biếc có màu xanh tím, xanh lam đậm hoặc màu trắng, nhưng phổ biến nhất là màu xanh tím. Màu xanh tím của hoa đậu biếc là do chứa nhiều anthocyanins – loại sắc tố chống oxy hóa cũng được tìm thấy trong các loại trái cây và rau có màu xanh và tím khác.

Theo Đông y, hoa đậu biếc có thể được sử dụng để kiểm soát mồ hôi, lợi tiểu, giải độc cơ thể, từ đó giúp làn da được mềm mịn và căng bóng hơn. Đồng thời, trà hoa đậu biếc còn là một trong những loại nước uống giúp cải thiện lượng đường trong máu, ngừa bệnh tiểu đường.

Hoa đậu biếc có trị mất ngủ không?

Hoa đậu biếc thường được dân gian sử dụng để cải thiện chứng mất ngủ. Ngày nay các nghiên cứu tìm ra một số hợp chất của hoa đậu biếc có lợi cho giấc ngủ gồm.

  • Anthocyanins - chất chống oxy hóa thuộc nhóm flavonoid. Chất này không chỉ giúp ngăn ngừa sự suy giảm hệ miễn dịch, tăng khả năng giải độc của gan và ngăn ngừa xơ vữa động mạch mà còn hỗ trợ điều hòa nhịp tim, ổn định huyết áp. Điều này đặc biệt hữu ích trong việc cải thiện giấc ngủ ở những người thường xuyên bị nhịp tim nhanh, hồi hộp, mệt mỏi và uể oải.
  • Proanthocyanidin có khả năng hỗ trợ hệ thần kinh trung ương, thúc đẩy tuần hoàn máu, cải thiện trí nhớ và tăng cường chức năng não bộ.
  • Hàm lượng magie dồi dào trong hoa đậu biếc giúp giảm mức hormone gây căng thẳng cortisol. Đồng thời, magie trong hoa đậu biếc còn giúp tăng cường hormone melatonin - hormone điều chỉnh giấc ngủ, giúp dễ dàng ngủ ngon và sâu hơn.
  • Anxiolytic có tác dụng làm giãn cơ trơn ở mạch máu, thư giãn thần kinh, tăng cường lưu thông khí huyết và giảm căng thẳng, mệt mỏi hiệu quả.
  • Acetylcholine, một chất có lợi cho sức khỏe não bộ, giúp cải thiện trí nhớ và ngăn ngừa suy giảm trí nhớ, đặc biệt ở người cao tuổi.

Cách dùng hoa đậu biếc trị mất ngủ chi tiết

Cùng ECO Pharma tìm hiểu các cách dùng hoa đậu biếc trị mất ngủ đơn giản, nhanh chóng và dễ thực hiện tại nhà.

1. Trà hoa đậu biếc

Bạn cho 10 bông hoa đậu biếc khô vào ấm trà pha với 150ml nước sôi. Trà hãm trong khoảng 15 - 20 phút là thưởng thức được. Bạn nên uống hết trong ngày.

Trà hoa đậu biếc có mùi thơm, chứa nhiều magie và các hoạt chất giúp an thần, nâng cao chất lượng giấc ngủ.

2. Hoa đậu biếc và mật ong

Kết hợp trà hoa đậu biếc với mật ong có khả năng giảm căng thẳng thần kinh, giúp bạn dễ đi vào giấc ngủ hơn. Bạn có thể dùng hoa đậu biếc mật ong trước khi đi ngủ khoảng 30 phút.

13 bông hoa đậu biếc khô và 150ml nước sôi cho vào bình hãm khoảng 10 phút.

Bạn vớt xác hoa đậu biếc và cho khoảng 2 muỗng cà phê mật ong và khuấy đều để thưởng thức.

3. Hoa đậu biếc và trà xanh

Trà xanh chứa theanine, một hợp chất có tác dụng tích cực lên các tế bào thần kinh não bộ, giúp điều hòa hormone nội sinh, tăng cường hormone thư giãn và giảm hormone gây căng thẳng. Sự kết hợp trà xanh với hoa đậu biếc giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.

10 - 15 bông hoa đậu biếc khô hãm với 200ml nước nóng khoảng 15 phút và vớt bỏ bã. Bạn đun sôi 1 cốc nước, đường và nước cốt chanh trong 3 phút, khuấy đều cho đường tan hết rồi giảm nhiệt từ từ sau đó tắt bếp chờ nước nguội.

Bạn pha bột trà xanh với nước nóng khoảng 80 độ C, khuấy đều tay cho đến khi tan hết thì cho đá vào ly thủy tinh, đổ trà hoa đậu biếc vào khoảng 1/2 ly. Cuối cùng bạn thêm hỗn hợp nước cốt chanh và trà xanh vào thường thức.

4. Hoa đậu biếc và chanh tươi

Chanh giàu vitamin C và khoáng chất, có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, thanh lọc cơ thể. Hoa đậu biếc kết hợp với chanh tươi giúp bạn giảm căng thẳng thần kinh, có giấc ngủ ngon và sâu hơn.

10 bông hoa đậu biếc khô, 10ml mật ong, nước cốt chanh, muối tinh. Bạn pha hoa đậu biếc với 150ml nước sôi ủ 10 phút, lọc bỏ bã. 100ml nước sôi đem pha với muối, nước cốt chanh, mật ong sau đó khuấy với trà hoa đậu biếc để thưởng thức. Bạn có thể dùng nóng hoặc thêm đá lạnh tùy sở thích.

Kết hợp hoa đậu biếc với chanh tươi giúp giảm căng thẳng và nâng cao chất lượng giấc ngủ.

5. Hoa đậu biếc và sả, tắc, mật ong

Công thức hoa đậu biếc kết hợp với mật ong, tắc và sả làm tăng thêm hương vị của thức uống, giúp thư giãn tinh thần, giải tỏa căng thẳng và hỗ trợ giấc ngủ ngon.

10 bông hoa đậu biếc rửa sạch, 10ml mật ong, 1 củ sả đập dập, 2 quả tắc vắt lấy nước. Đầu tiên hoa đậu biếc và sả đem hãm với 200ml nước sôi 15 phút rồi lọc bỏ bã. Bạn cho nước tắc và mật ong vào trà vừa pha khuấy đều để thưởng thức.

6. Món ăn từ hoa đậu biếc

Ngoài dùng uống, hoa đậu biếc còn được dùng làm món ăn để chữa mất ngủ. Một số món từ hoa đậu biếc như:

  • Xôi hoa đậu biếc.
  • Chè khúc bạch hoa đậu biếc.
  • Nước cốt dừa hoa đậu biếc.
  • Cơm hoa đậu biếc.
  • Miến trộn hoa đậu biếc.
  • Canh há cảo hoa đậu biếc.

Bạn có thể sử dụng hoa đậu biếc để chế biến thành nhiều món ăn.

Lợi ích khác của hoa đậu biếc đối với sức khỏe

Hoa đậu biếc có trị mất ngủ không? Ngoài tác dụng hỗ trợ điều trị mất ngủ, hoa đậu biếc còn có nhiều lợi ích khác cho sức khỏe.

1. Bảo vệ chức năng gan, thận

Hoa đậu biếc chứa nhiều chất chống oxy hóa, đặc biệt anthocyanin, giúp bảo vệ gan và thận khỏi những tổn thương do gốc tự do. Ngoài ra, khả năng kháng viêm của hoa đậu biếc còn hỗ trợ giảm viêm và cải thiện chức năng gan và thận.

2. Hỗ trợ phòng ngừa các bệnh lý tim mạch

Hoa đậu biếc có thể hỗ trợ tăng cường sức khỏe tim mạch nhờ vào khả năng cải thiện huyết áp và mức cholesterol, từ đó giúp cải thiện tình trạng xơ vữa mạch máu và huyết khối. Nghiên cứu cho thấy, chiết xuất hoa đậu biếc làm giảm huyết áp nhờ đặc tính giãn mạch, giúp máu lưu thông hiệu quả hơn.

Ngoài ra, theo một số nghiên cứu, dùng chiết xuất từ hạt đậu biếc sau bữa ăn giàu chất béo có thể giảm sự hình thành tế bào mỡ và hạn chế sự tích tụ chất béo trung tính. Hoa đậu biếc cũng giúp cải thiện tình trạng rối loạn lipid máu sau bữa ăn, yếu tố quan trọng liên quan đến bệnh tim. Hiệu quả này được cho là đến từ các chất chống oxy hóa có khả năng ức chế hoạt động của enzyme lipase tuyến tụy – enzyme chịu trách nhiệm phân giải chất béo trong thực phẩm.

3. Tăng cường trí não, cải thiện trí nhớ

Proanthocyanidin có trong hoa đậu biếc là một hoạt chất có lợi cho hệ thần kinh trung ương, giúp cải thiện lưu thông máu lên não. Bên cạnh đó, acetylcholine trong hoa đậu biếc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường trí nhớ và hỗ trợ giải quyết các vấn đề liên quan đến chức năng não.

4. Tăng cường thị lực

Anthocyanin, một chất chống oxy hóa mạnh được tìm thấy trong hoa đậu biếc có khả năng cải thiện tuần hoàn máu ở võng mạc và tăng cường khả năng nhận diện màu sắc. Nhờ đó, anthocyanin giúp bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại như ánh sáng xanh, tia UV và các yếu tố gây hại khác trong môi trường có thể gây ra cận thị, loạn thị và thoái hóa điểm vàng.

5. Hỗ trợ kiểm soát bệnh đái tháo đường

Hoạt chất flavonoid có trong hoa đậu biếc có khả năng kích thích sản sinh insulin, giúp cải thiện quá trình chuyển hóa đường trong cơ thể. Việc uống trà hoa đậu biếc mỗi ngày có thể hỗ trợ kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ biến chứng đái tháo đường.

6. Hỗ trợ điều trị ung thư

Các hợp chất chống oxy hóa có khả năng loại bỏ các gốc tự do, giúp phòng ngừa ung thư. Nhiều hợp chất chống oxy đã được tìm thấy trong hoa đậu biếc.

7. Hỗ trợ kiểm soát cân nặng

Hoạt chất anthocyanin có khả năng ức chế chuyển hóa lipid, ngăn ngừa sự tích tụ mỡ thừa trong cơ thể - nguyên nhân gây béo phì. Trong khi hợp chất EGCG giúp đốt cháy calo nhanh hơn, có thể giúp giảm mỡ cơ thể. Hai hợp chất này đều được tìm thấy trong hoa đậu biếc.


Trà hoa đậu biếc hỗ trợ kiểm soát cân nặng nhờ hoạt chất anthocyanin.

8. Tăng cường sức khỏe làn da

Hoa đậu biếc chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa có khả năng bảo vệ làn da khỏi các tác nhân gây lão hóa như tia UV và ô nhiễm môi trường. Một số vitamin trong hoa đậu biếc còn có thể làm sáng da, mờ thâm nám và ngăn ngừa nếp nhăn. Thường xuyên uống hoa đậu biếc có thể giúp bạn duy trì làn da chắc khỏe và rạng rỡ hơn.

9. Tăng khả năng kháng viêm

Các hợp chất tanin và flavonoid được biết đến có khả năng kháng khuẩn và chống viêm. Những chất này có thể ngăn chặn sự phát triển của các vi khuẩn gây bệnh như E. coli, staphylococcus aureus và salmonella typhi.

Bên cạnh đó, tanin và flavonoid còn giúp giảm sưng đỏ và viêm nhiễm tại các vết thương, hỗ trợ quá trình phục hồi. Cả hai hợp chất đều được tìm thấy trong hoa đậu biếc. Do đó, trà hoa đậu biếc có thể lợi ích trong việc điều trị các bệnh nhiễm trùng như tiêu chảy, viêm amidan và viêm lợi.

10. Bổ sung chất chống oxy hóa

Hoa đậu biếc chứa một lượng lớn anthocyanins, một hợp chất tự nhiên có khả năng làm giảm nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm như đái thđường, bệnh tim và ung thư. Ngoài ra, delphinidin trong hoa đậu biếc có tác dụng chống lại quá trình peroxy hóa lipid, một cơ chế gây phá hủy màng tế bào, đẩy nhanh quá trình lão hóa và tạo ra hợp chất malondialdehyde – yếu tố góp phần gây ung thư.

Những lưu ý khi sử dụng hoa đậu biếc

Hoa đậu biếc là một loại dược liệu tốt cho sức khỏe với nhiều lợi ích đến giấc ngủ, tim mạch, gan, thận, làn da,... Tuy vậy bạn cần chú ý những vấn đề sau để tránh việc sử dụng hoa đậu biếc sai cách, ảnh hưởng đến sức khỏe.

  • Theo Đông y, hoa đậu biếc có tính hàn, sử dụng quá nhiều có thể gây lạnh bụng, đặc biệt với người có hệ tiêu hóa nhạy cảm. Bạn chỉ nên dùng khoảng 15 bông hoa đậu biếc mỗi ngày.
  • Không sử dụng cho người bị huyết áp thấp vì có thể gây choáng váng, chóng mặt và buồn nôn.
  • Thành phần anthocyanin trong hoa đậu biếc có tác dụng thúc đẩy co bóp tử cung đồng thời ức chế kết tập tiểu cầu. Vì thế khi mang thai, có kinh nguyệt, đang dùng thuốc đông máu, chuẩn bị phẫu thuật,... không nên dùng hoa đậu biếc. Nếu bạn đang dùng các thuốc điều trị bệnh khác tốt nhất nên hỏi ý kiến của bác sĩ, vì hoa đậu biếc có thể gây tương tác thuốc.

Một số mẹo cải thiện mất ngủ khác

Ngoài cách dùng hoa đậu biếc chữa mất ngủ, bạn cũng có thể tham khảo một số mẹo cải thiện giấc ngủ như xây dựng môi trường ngủ hợp lý, chú ý chế độ dinh dưỡng và lối sống hoặc những bài thuốc chữa mất ngủ khác mà bạn có thể tham khảo.

Môi trường ngủ lý tưởng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng giấc ngủ. Cần đảm bảo phòng ngủ yên tĩnh, tối và thoáng mát. Bạn nên sử dụng gối và nệm phù hợp để tạo cảm giác thoải mái, giúp thư giãn hoàn toàn trong suốt giấc ngủ. Một số tinh dầu hỗ trợ giấc ngủ như như oải hương, chanh sả, và quế dùng để xông hơi phòng ngủ cũng là cách để có môi trường ngủ lý tưởng mà bạn có thể cân nhắc.

Môi trường ngủ lý tưởng giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ,

Để cải thiện mất ngủ, bạn nên thiết lập thói quen ngủ khoa học bằng cách đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần. Điều này giúp cơ thể điều chỉnh đồng hồ sinh học tự nhiên. Đồng thời, hãy xây dựng một thói quen thư giãn trước khi ngủ, chẳng hạn như đọc sách, nghe nhạc nhẹ hoặc thiền định, để cơ thể dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn. Ánh sáng xanh từ màn hình thiết bị điện tử có thể làm gián đoạn giấc ngủ của bạn. Vì vậy, hãy tránh sử dụng điện thoại, máy tính hoặc xem tivi ít nhất một giờ trước khi đi ngủ để cơ thể sản sinh melatonin tự nhiên, hỗ trợ giấc ngủ sâu và ngon hơn.

Chế độ ăn uống cũng ảnh hưởng lớn đến giấc ngủ, tránh ăn tối quá no hoặc sử dụng các thực phẩm chứa caffeine vào buổi tối. Thay vào đó, bạn có thể bổ sung các thực phẩm giàu magie và tryptophan như chuối, hạnh nhân hoặc yến mạch, vì chúng giúp cơ thể thư giãn và dễ ngủ hơn.

Xem thêm: Mất ngủ nên ăn gì

Tập thể dục đều đặn hàng ngày, đặc biệt là các bài tập nhẹ nhàng như yoga hoặc đi bộ sẽ giúp cơ thể thư giãn và cải thiện giấc ngủ. Tuy nhiên, bạn cần tránh tập luyện sát giờ ngủ để không làm cơ thể tỉnh táo quá mức. Đồng thời cần tránh thức khuya, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mỗi ngày, ổn định nội tiết tố, và bổ sung đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất thiết yếu, đặc biệt là sắt.

Một số loại thảo dược khác có tác dụng cải thiện chất lượng giấc ngủ như trà hoa cúc La Mã, lạc tiên, lá đinh lăng, tâm sen, trà hoa oải hương, trà cây nữ lang,... có thể cân nhắc thêm khi muốn cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Bạn cũng có thể thử sử dụng một số tinh chất thiên nhiên đã được chứng minh mang lại lợi ích cho hệ thần kinh và giấc ngủ là Blueberry và Ginkgo Biloba. Blueberry chứa các hoạt chất sinh học tự nhiên như anthocyanin và pterostilbene, trong khi Ginkgo Biloba giàu flavonoid và terpenoid. Những hoạt chất này có khả năng chống oxy hóa, cải thiện lưu thông máu lên não, tăng cường trí nhớ, và hỗ trợ giấc ngủ sâu và chất lượng hơn.

Hoa đậu biếc trị mất ngủ do chứa các chất anthocyanins, proanthocyanidin, anxiolytic, acetylcholine có tác dụng an thần, giảm căng thẳng, cải thiện chất lượng giấc ngủ và nâng cao sức khỏe tổng thể. Khi sử dụng, bạn cần chú ý đến liều lượng dùng phù hợp, tránh những tác dụng phụ không mong muốn. Nếu tình trạng mất ngủ không thuyên giảm, bạn nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.