SƠ LƯỢC LỊCH SỬ HỘI THẦN KINH VIỆT NAM

Ngày 2 tháng 12 năm 1956, Bộ Y tế có quyết định thành lập Bộ môn Tinh Thần kinh (tâm thần học và thần kinh học) tại Trường Đại học Y Dược Hà Nội và Khoa Tinh Thần kinh Bệnh viện Bạch Mai, đồng thời cử Bác sĩ Nguyễn Quốc Ánh làm Chủ nhiệm hai đơn vị này. Khoa Tinh Thần kinh và Bộ môn Tinh Thần kinh – là sự kết hợp Trường và Bệnh viện, thực hiện nhiệm vụ hướng dẫn, đào tạo, phục vụ, nghiên cứu khoa học và chỉ đạo tuyến. Sau đó, Khoa Phẫu thuật thần kinh được thành lập ở Bệnh viện Phủ doãn (tức Bệnh viện Việt-Đức). Đồng thời ở Quân y, cũng có sự thành lập Khoa Phẫu thuật thần kinh ở Bệnh viện 108 và Khoa-Bộ môn Thần kinh ở Học viện Quân y 103. Tại các đơn vị trên, cán bộ y tế được tăng cường từ nhiều nguồn, các đơn vị này được củng cố và phát triển, và có nhiều thành quả nghiên cứu khoa học. Các đơn vị tâm thần kinh đã tổ chức nhiều buổi sinh hoạt khoa học. Ban đầu, sinh hoạt khoa học chỉ ở phạm vi từng đơn vị, dần dần có sự phối hợp với nhau, và nhất là có sự kết hợp chặt chẽ giữa dân y và quân y.

Ngày 1 tháng 9 năm 1962, đã có cuộc gặp của một số bác sĩ chuyên khoa quân y và dân y, với sự tham dự của lãnh đạo Tổng Hội Y Dược học Việt Nam, nhằm chuẩn bị mọi mặt cho viêc thành lập Hội. Sau đó, ngày 3 tháng 9 năm 1962, tại giảng đường C – Bệnh viện Bạch Mai, Đại hội đại biểu lần 1 đã đươc tiến hành. GS. Đặng Đình Huấn là Chủ tịch Hội Thần kinh, Tinh thần và Phẫu thuật thần kinh. Phó chủ tịch là BS Nguyễn Quốc Ánh, phụ trách mảng Thần kinh và Tinh thần (tâm thần), phó chủ tịch Phạm Gia Triệu phụ trách mảng Phẫu thuật thần kinh, BS Nguyễn Thường Xuân là Tổng thư ký. Các Ủy viên là các bác sĩ Nguyễn Văn Đăng, Nguyễn Việt, Trần Đình Xiêm, Nguyễn Chương,… Từ đó. Hội tổ chức sinh hoạt khoa học đều kỳ mỗi tháng 1 lần và ấn hành Nội san Thần kinh.

Ngày 15 tháng 9 năm 1964, tại giảng đường hội trường mới của Khoa Tinh Thần kinh Bệnh viện Bạch Mai, Đại hội đại biểu lần 2 tiếp tục phát huy vai trò của Hội trong xây dựng chuyên khoa tại các địa phương như Nam Định và Hải Phòng. Đặc biệt trong các báo cáo khoa học tại Đại hội, GS. Lê Văn Thành có trình bày dấu hiệu “Babinski đảo ngược” (sau này được gọi là dấu Lê Văn Thành), còn có các báo cáo liên quan phát triển của ngành Phẫu thuật thần kinh,... Thời ký này, công cuộc kháng chiến chống Mỹ đã chuyển sang giai đoạn mới, miền Bắc Việt Nam đương đầu với chiến tranh phá hoại của Mỹ và toàn dân sơ tán.

Ngày 15 tháng 8 năm 1968, Đại hội lần 3 của Hội Thần kinh Tinh thần và Phẫu thuật thần kinh được tổ chức ở Hà Nội, tại giảng đường ở nơi sơ tán của Khoa Tinh Thần kinh Bệnh viện Bạch Mai, với các báo cáo khoa học chủ yếu về loạn thần thời chiến, chấn thương sọ não …

Từ năm 1975, các sinh hoạt khoa học được khôi phục nhưng đã dần theo hướng các chuyên khoa riêng biệt (Thần kinh, Tâm thần và Phẫu thuật thần kinh). Năm 1996 theo đà lớn mạnh của ba chuyên khoa (Thần kinh, Tâm thần và Phẫu thuật Thần kinh), và đáp ứng nhu cầu phát triển lớn mạnh của chuyên khoa Thần kinh, Ban trù bị thành lập Hội Thần kinh được hình thành, bao gồm GS. Phan Chúc Lâm (Bệnh viện 108), PGS.TS. Nguyễn Văn Đăng và PGS.TS. Nguyễn Chương (Đại học Y Hà Nội), PGS.TS. Lê Đức Hinh (Bệnh viện Bạch Mai), PGS.TS. Lê Văn Thành (Bệnh viện Chợ Rẫy), PGS.TS. Hồ Hữu Lương (Bệnh viện 103), BS. Lê Minh (Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh).

Ngày 24 tháng 11 năm 1997, Phó Thủ tướng chính phủ Phạm Gia Khiêm ra quyết định thành lập Hội Thần kinh học Việt Nam, tách ra từ hội chung trước đây (Quyết định số 998/QĐ-TTg ngày 24 tháng 11 năm 1997 của Thủ tướng Chính phủ, giải thể Hội Thần kinh, Tâm thần và Phẫu thuật Thần kinh Việt Nam, cho phép thành lập Hội Thần kinh học Việt Nam).

Ngày 20 tháng 5 năm 1998, Đại hội Hội Thần kinh học Việt Nam (Đại hội lần 4) đã bầu ra Chủ tịch Hội GS. Phan Chúc Lâm, hai phó Chủ tịch là PGS.TS. Lê Đức Hinh và PGS TS. Lê Văn Thành, tổng thư ký là PGS.TS. Nguyễn Chương, phó tổng thư ký BS. Lê Minh. Hội đã triển khai các chương trình sinh hoạt khoa học theo định kỳ 3 tháng, đã tổ chức phối hợp các bộ môn thần kinh trong đào tạo bác sĩ chuyên khoa cấp 1, cấp 2, cao học, nghiên cứu sinh, trong việc chấm các luận án thạc sĩ, tiến sĩ … cũng như tham gia các hội nghị, hội thảo quốc tế.

Ngày 2 tháng 12 năm 2009, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 5 của Hội Thần kinh học Việt Nam đã được tổ chức tại Hội trường lớn Bệnh viện Bạch Mai. Trong thời gian hội nghị, hơn 100 đại biểu đã tập trung thảo luận về chương trình công tác cho nhiệm kỳ 2009-2013, thảo luận việc sửa đổi Điều lệ, bầu Ban Chấp hành và Ban Kiểm tra. Đại Hội đã bầu chủ tịch Hội là GS.TS. Lê Đức Hinh, chủ tịch danh dự là GS. Phan Chúc Lâm, các phó chủ tịch là GS.TS. Hoàng Văn Thuận, GS.TS. Lê Văn Thính, và PGS.TS. Vũ Anh Nhị. Đại Hội cũng đã bầu tổng thư ký là PGS.TS. Nguyễn Chương, phó tổng thư ký là TS. Lê Tuấn. Hội Thần kinh học Việt Nam (khoá 5) đã tổ chức các hội nghị hội thảo khoa học ở ba miền của đất nước, phối hợp đào tạo cao học và nghiên cứu sinh cùng tăng cường quan hệ quốc tế, nhất là với Liên Hiệp Hội Thần kinh Quốc tế, với Hiệp Hội Thần kinh các nước Đông Nam Á.

Đại hội lần thứ 6 tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh vào năm 2015, đã bầu chủ tịch Hội là PGS.TS. Nguyễn Chương, tổng thư ký là TS. Lê Văn Tuấn, các phó chủ tịch là PGS. Vũ Anh Nhị, GS. Nguyễn Văn Thông và GS. Lê Văn Thính.

Đại hội lần thứ 7 tổ chức online do đại dịch COVID 19, đã bầu chủ tịch là PGS.TS Nguyễn Hữu Công, tổng thư ký là TS. Lê Văn Tuấn, các phó chủ tịch là PGS. Vũ Anh Nhị, GS. Hoàng Khánh, GS. Nguyễn Văn Thông.