Rối loạn giấc ngủ là gì?
Rối loạn giấc ngủ (hay còn gọi là rối loạn giấc ngủ - thức) được hiểu là các vấn đề gây ảnh hưởng đến chất lượng, thời gian, tổng thời lượng của giấc ngủ. Các vấn đề về giấc ngủ gây ảnh hưởng tiêu cực đến cả thể chất và tinh thần, làm trầm trọng thêm các bệnh lý như trầm cảm, lo âu và suy giảm nhận thức.
Có đến 100 rối loạn giấc ngủ khác nhau được phân loại dựa vào nguyên nhân, triệu chứng, tác động sinh lý, tâm lý. Trong đó, mất ngủ là dạng rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất với triệu chứng thường gặp bao gồm việc khó đi vào giấc ngủ dù buồn ngủ, khó duy trì tỉnh táo ban ngày, xáo trộn nhịp sinh học ngủ - thức.
Ước tính khoảng ⅔ người ở Mỹ gặp phải các triệu chứng mất ngủ và khoảng 10% - 15% dân số toàn cầu bị mất ngủ mãn tính phải đối diện với tình trạng suy giảm chất lượng sống, nguy cơ lạm dụng chất gây nghiện và các bệnh lý đau mãn tính, tim mạch, tiểu đường.
Mất ngủ cũng phổ biến ở phụ nữ mang thai với khoảng 50% phụ nữ mang thai mắc phải. Trong đó, khoảng ¼ phụ nữ mang thai (tương đương 25%) mất ngủ trong giai đoạn đầu của thai kỳ (tam cá nguyệt thứ nhất) và 80% phụ nữ báo cáo triệu chứng mất ngủ ở cuối thai kỳ (tam cá nguyệt thứ ba).
Mất ngủ có phải dấu hiệu mang thai không?
Mang thai có mất ngủ không và mất ngủ có phải dấu hiệu mang thai không? Phụ nữ mang thai có thể bị mất ngủ vào một thời điểm nào đó trong thai kỳ. Ví dụ như trong tam cá nguyệt đầu tiên, sự gia tăng hormone estrogen, progesterone gây mất cân bằng nội tiết tố, ảnh hưởng đến nhịp thở và các giai đoạn của chu kỳ giấc ngủ dẫn đến mất ngủ.
Nhưng điều này không đồng nghĩa với việc cứ bị mất ngủ là chắc chắn đã mang thai. Bởi vì mất ngủ có nguyên nhân đa dạng và phức tạp, ví dụ như căng thẳng, lo âu, đau bệnh, cà phê hoặc tác dụng phụ của thuốc. Do đó, không thể dùng một triệu chứng mất ngủ để dự đoán về khả năng đang mang thai của một người. Để hiểu rõ hơn về điều này, hãy cùng chúng tôi theo dõi tiếp phần nội dung dưới đây.
Khi nào thì mất ngủ có thể là dấu hiệu của mang thai?
Nhu cầu ngủ ở phụ nữ mang thai thường tăng lên 8 - 10 giờ mỗi đêm so với 7 - 9 tiếng lúc chưa mang thai. Tuy nhiên, chất lượng giấc ngủ ở họ thường kém, dễ bị gián đoạn, đặc biệt là trong tam cá nguyệt thứ nhất và tam cá nguyệt thứ ba.
Mất ngủ có phải có thai không? Mặc dù rất khó để dự đoán về việc mang thai chỉ qua triệu chứng mất ngủ, nhưng nếu nó đi kèm với các triệu chứng thai kỳ, có thể nghi ngờ về điều này.
Ngoài biểu hiện bằng các triệu chứng rối loạn giấc ngủ nói chung, mất ngủ thai kỳ còn đi kèm với các triệu chứng thai kỳ như:
- Trễ kinh: Trễ kinh một tuần so với thời điểm đến kỳ dự kiến.
- Buồn nôn: Triệu chứng này có thể bắt đầu sớm từ hai tuần sau thụ thai nhưng thường phổ biến hơn khi ở tuần thai thứ 5 - 6.
- Đi tiểu thường xuyên: Thai kỳ làm tăng lượng dịch, thận hoạt động mạnh hơn, tử cung chèn ép bàng quang, khiến bà bầu đi tiểu nhiều hơn trong những tuần đầu.
- Tăng tiết dịch âm đạo: Ở giai đoạn đầu thai kỳ, dịch âm đạo (khí hư) thường tăng lên, màu trắng trong, không mùi để bảo vệ tử cung khỏi nhiễm trùng.
- Ngực căng tức và nhạy cảm: Hormone thai kỳ sẽ tăng lên chuẩn bị cho con bú nên ngực thường căng, cứng, mềm và nhạy cảm hơn. Núm vú cũng sẫm màu và tĩnh mạch ngực rõ hơn.
- Thay đổi khẩu vị: Sự thay đổi nội tiết tố thai kỳ sớm có thể ảnh hưởng đến khứu giác và vị giác khiến phụ nữ thay đổi khẩu vị.
- Chán ăn: Nhiều nữ giới có xu hướng chán ăn ở những tuần đầu thai kỳ.
- Xuất hiện máu báo thai: Máu báo thai thường là vệt máu hồng hoặc nâu nhẹ. Đây là dấu hiệu của việc trứng đã làm tổ.
- Cảm thấy mệt mỏi: Mệt mỏi hơn là dấu hiệu mang thai 2 tuần do cơ thể chuẩn bị cho thai nhi, thường kéo dài đến tuần 12 và đi kèm ốm nghén.
Ốm nghén, buồn nôn khiến phụ nữ thay đổi khẩu vị ăn uống là một dấu hiệu thường gặp ở phụ nữ mang thai.
Cách kiểm tra mất ngủ có phải dấu hiệu mang thai
Nếu bạn bị mất ngủ kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng kèm theo nhưng vẫn còn nghi ngờ về việc có mang thai hay không, có thể thử hai cách kiểm tra mà ECO Pharma gợi ý sau:
1. Que thử thai
Mất ngủ có phải mang thai? Sử dụng que thử thai tại nhà có thể giúp giải đáp điều này. Que thử thai hoạt động bằng cách xác định nồng độ hormone hCG có trong nước tiểu. Đối với que thử thai truyền thống, buổi sáng ngủ dậy bạn hứng nước tiểu vào cốc nhựa rồi nhúng que thử thai vào. Sau 3 đến 5 phút, nếu que hiển thị hai vạch đậm là có thai còn một vạch là không có thai.
Que thử thai đôi khi có thể cho kết quả không chính xác. Vì vậy, để chắc chắn hơn về khả năng mất ngủ do mang thai hay nguyên nhân nào khác, bạn nên đến bệnh viện làm các xét nghiệm cần thiết.
Nếu bạn vẫn nghi ngờ về việc mất ngủ có phải dấu hiệu mang thai không hãy kiểm tra bằng que thử thai tại nhà.
2. Xét nghiệm máu
Mất ngủ có phải mang thai không? Xét nghiệm máu là phương pháp xác định mang thai sớm có độ chính xác cao sẽ giúp giải đáp mối nghi ngờ này. Xét nghiệm định tính và định lượng có thể phát hiện nồng độ hormone hCG rất nhỏ, thậm chí trong vòng bảy đến mười ngày sau khi thụ thai.
Khi đi làm xét nghiệm này, bạn nên nhịn ăn và tránh sử dụng các chất kích thích và thuốc.
Nếu bị mất ngủ khi mang thai thì nên làm gì?
Nếu bị mất ngủ khi mang thai, có thể nhiều biện pháp khác nhau có thể giúp các bà bầu cải thiện giấc ngủ.
1. Chế độ ăn uống
Ngoài chế độ ăn uống khoa học nói chung, các bà bầu cần bồi bổ nhiều hơn để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng ngày càng tăng lên của thai kỳ. Trong thời kỳ này, cơ thể thường bị thiếu hụt các khoáng chất sắt, canxi, kẽm làm ảnh hưởng đến giấc ngủ. Vì vậy, những thực phẩm giàu các khoáng chất này nên được tăng cường trong bữa ăn, đặc biệt là sữa và chế phẩm từ sữa. Tăng cường các thực phẩm giàu vitamin B5 cũng giúp ích cho giấc ngủ thai kỳ.
Các vấn đề về tiêu hóa xảy ra thường xuyên hơn trong thai kỳ ảnh hưởng đến giấc ngủ, phổ biến nhất là ợ nóng, trào ngược axit dạ dày thực quản, đau dạ dày và táo bón. Việc tăng cường rau xanh, trái cây và uống nhiều nước sẽ giúp ổn định tiêu hóa. Ngoài ra, bà bầu có thể cần thiết kế lại các bữa ăn trong ngày. Ăn nhiều bữa nhỏ thay vì ba bữa lớn giúp tiêu hóa tốt hơn và giảm triệu chứng nôn, buồn nôn do ốm nghén.
Ngoài chế độ ăn uống, sử dụng các vitamin bổ sung, khoáng chất bổ sung thường cần thiết cho thai kỳ. Các bà bầu hãy hỏi bác sĩ để được tư vấn sản phẩm phù hợp và an toàn cho cả mẹ và bé.
Xem thêm: Bà bầu bị mất ngủ phải làm sao
- Chăm sóc giấc ngủ
Ngoài các biện pháp nói chung, bà bầu cần có các biện pháp chăm sóc giấc ngủ phù hợp với đặc điểm sinh lý và giấc ngủ thai kỳ. Ví dụ như kê cao gối khi ngủ để làm giảm triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản - nguyên nhân gây mất ngủ rất phổ biến trong tam cá nguyệt đầu tiên. Hoặc nằm nghiêng để giảm áp lực của thai nhi từ các tháng giữa và cuối thai kỳ.
Ngâm chân nước muối ấm trước khi ngủ giúp giảm căng thẳng thần kinh và chứng tê bì chân do mang thai, thực hành các bài tập thở để tăng cường oxy cho não, hoặc các bài tập giãn cơ nhẹ nhàng để thư giãn cơ, sử dụng xông tinh dầu để an thần… đều là những biện pháp giúp ngủ ngon và an toàn cho thai kỳ.
Phụ nữ mang thai bị mất ngủ có thể thử các bài tập thư giãn như yoga giúp ngủ ngon hơn.
Đối với thắc mắc mất ngủ có phải dấu hiệu mang thai không thì mất ngủ thường xảy ra trong thai kỳ nhưng không thể dùng để dự đoán việc mang thai. Bởi vì nhiều tình trạng khác cũng gây ra mất ngủ. Vì vậy nếu nghi ngờ về khả năng đang mang thai, bạn nên thử thai tại nhà hoặc đến bệnh viện thăm khám để có câu trả lời chính xác. Nếu đúng là mất ngủ do mang thai, thay đổi chế độ ăn uống, nghỉ ngơi để đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng và những thay đổi trong thai kỳ sẽ cần thiết lúc này.
