- Có khoảng 11% phụ nữ cho biết cảm thấy khó ngủ, trằn trọc, ngủ không sâu giấc khi quan hệ xong. Cùng Công ty CP Dược phẩm ECO Pharma giải đáp chi tiết tại sao quan hệ xong lại không ngủ được ngay sau đây.
- Mối liên quan giữa tình dục và giấc ngủ
- Tại sao quan hệ xong lại không ngủ được?
- Mất ngủ sau khi quan hệ có nguy hiểm không?
- Mất ngủ sau khi quan hệ phải làm sao?
- Câu hỏi liên quan đến mất ngủ sau khi quan hệ tình dục
- Có nên dùng thuốc ngủ sau khi quan hệ nếu bị mất ngủ?
Có khoảng 11% phụ nữ cho biết cảm thấy khó ngủ, trằn trọc, ngủ không sâu giấc khi quan hệ xong. Cùng Công ty CP Dược phẩm ECO Pharma giải đáp chi tiết tại sao quan hệ xong lại không ngủ được ngay sau đây.
Mối liên quan giữa tình dục và giấc ngủ
Giấc ngủ và tình dục có mối quan hệ phức tạp, liên quan đến cả sức khỏe tâm thần cũng như sức khỏe tổng thể. Đây là mối quan hệ hai chiều, ngoài việc tình dục ảnh hưởng đến giấc ngủ, giấc ngủ còn tác động đến đời sống tình dục của một người.
Hoạt động tình dục thường có thể giúp ngủ ngon hơn. Sau khi đạt cảm giác cực khoái, cơ thể giải phóng hormone như oxytocin và prolactin, tạo ra cảm giác dễ chịu, thư giãn. Quan hệ tình dục cũng làm giảm mức độ hormone cortisol, có liên quan đến căng thẳng.
Tuy nhiên, một số ít lại cảm thấy khó ngủ do sự chênh lệch về sự thỏa mãn, cực khoái đạt được trong khi quan hệ tình dục với bạn tình. Nhiều người cho biết họ mất nhiều thời gian hơn để ngủ, chất lượng giấc ngủ kém hơn sau khi quan hệ tình dục với bạn tình hoặc thủ dâm.
Ngủ đủ giấc có liên quan đến ham muốn tình dục và kích thích cao hơn. Hầu hết người lớn cần ngủ đủ 7 - 9 tiếng mỗi đêm để cảm thấy sảng khoái, cơ thể được nghỉ ngơi. Giấc ngủ lành mạnh cũng liên quan đến tâm trạng, mức năng lượng và các khía cạnh khác trong cuộc sống hằng ngày, từ đó ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến hoạt động tình dục.
Thiếu ngủ có thể làm giảm ham muốn tình dục và sự hưng phấn tình dục. Một người chỉ cần ngủ thêm một giờ mỗi đêm có khả năng quan hệ tình dục với bạn tình cao hơn 14% vào ngày hôm sau. Mặc dù ngủ lâu hơn có thể làm giảm sự kích thích tình dục ở bộ phận sinh dục, nhưng những người có thời gian ngủ dài hơn từ đêm này sang đêm khác báo cáo mức độ kích thích ham muốn cao hơn những người có thời gian ngủ ngắn.
Hơn nữa, thiếu ngủ cũng có thể làm tăng nguy cơ suy giảm khả năng đưa ra quyết định và có hành vi tình dục nguy hiểm, dẫn đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc mang thai ngoài ý muốn.
Một số rối loạn giấc ngủ ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động tình dục bao gồm ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA), mất ngủ, làm việc theo ca và hội chứng chân không yên. Bên cạnh đó, cảm giác chán nản, căng thẳng, lo lắng xảy ra sau một đêm hoặc một khoảng thời gian mất ngủ cũng có thể dẫn đến rối loạn chức năng tình dục.
Các nghiên cứu chỉ ra ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn có liên quan đến rối loạn chức năng tình dục ở nữ giới và dẫn đến nguy cơ rối loạn cương dương cao hơn đáng kể. Nghiên cứu khác cũng cho thấy những người đàn ông làm việc nhiều giờ liên tục gây gián đoạn giấc ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ có nguy cơ cao bị rối loạn cương dương.
Đặc biệt, ngủ kém cũng có thể cản trở hoạt động tình dục, nguy cơ cao dẫn đến xung đột với bạn tình, thúc đẩy trạng thái cảm xúc căng thẳng, giảm sự thân mật và sự thỏa mãn trong đời sống tình dục.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là thiếu ngủ sẽ luôn làm giảm ham muốn tình dục. Thực tế, thiếu ngủ trong thời gian ngắn có liên quan đến cảm giác hưng phấn tình dục tăng cao, nhưng không liên quan đến tần suất tình dục cao hơn.
Bạn có thể cảm thấy hưng phấn tình dục nhiều hơn sau khi mất ngủ, nhưng không có khả năng quan hệ tình dục với bạn tình nhiều hơn. Thiếu ngủ cũng có thể làm tăng cảm giác không hài lòng với đời sống tình dục.
Tình dục và giấc ngủ có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Thiếu ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ có thể ảnh hưởng tiêu cực đến ham muốn tình dục, giảm cảm giác hưng phấn.
Tại sao quan hệ xong lại không ngủ được?
Thông thường, sau khi đạt cảm giác cực khoái trong quan hệ tình dục, phần lớn mọi người sẽ cảm thấy thư giãn, dễ đi vào giấc ngủ do cơ thể giải phóng các hormone như prolactin và oxytocin. Tuy nhiên, một số trường hợp lại gặp khó khăn trong việc chìm vào giấc ngủ sau khi giao hợp, đặc biệt xảy ra ở phụ nữ nhiều hơn nam giới.
Hiện tượng mất ngủ sau khi quan hệ có thể liên quan đến các yếu tố sinh lý và tâm lý, cụ thể:
1. Cảm giác hưng phấn
Trong và sau khi giao hợp, cơ thể sản xuất oxytocin còn được gọi là hormone tình yêu và prolactin, cả hai đều góp phần thúc đẩy cảm giác thư giãn, thoải mái, gắn kết. Đồng thời, quan hệ tình dục chất lượng cũng giúp giảm mức độ hormone căng thẳng cortisol, tạo ra môi trường lý tưởng cho giấc ngủ. Tác dụng của các hormone này có sự khác nhau giữa nam giới và nữ giới. Do đó, nam giới nhanh chóng chìm vào giấc ngủ sau khi quan hệ tình dục hơn nữ giới, ngược lại nữ giới cảm thấy tràn đầy năng lượng và tỉnh táo.
Ngoài ra, đối với nam giới, tình dục và xuất tinh dẫn đến sự gia tăng serotonin, melatonin - hai chất dẫn truyền thần kinh có liên quan chặt chẽ đến việc điều hòa giấc ngủ. Hoạt động thể chất liên quan đến hoạt động tình dục cũng dẫn đến thư giãn cơ, hỗ trợ chìm vào giấc ngủ nhanh hơn.
Tuy nhiên, quan hệ tình dục cũng kích thích cơ thể tiết ra adrenaline - hormone gây hưng phấn, tăng sự tỉnh táo và tập trung của não bộ, ức chế cảm giác buồn ngủ. Sự gia tăng nồng độ dopamine cũng có thể kích thích sản xuất norepinephrine.
Norepinephrine là hormone và chất dẫn truyền thần kinh có tác dụng tương tự như adrenaline, tăng cường sự tỉnh táo và mức độ hưng phấn của cơ thể. Nồng độ adrenaline tăng cao kết hợp cùng với dopamine có thể tạo ra trạng thái tâm lý hưng phấn, kích thích não bộ hoạt động mạnh mẽ, gây khó khăn cho việc đi vào giấc ngủ ngay sau đó.
Một hormone khác có thể góp phần dẫn đến tình trạng mất ngủ sau khi quan hệ là cortisol. Nồng độ cortisol có thể giảm sau khi giao hợp nhưng cũng có thể tăng cao trong các tình huống mang lại cảm xúc mạnh mẽ, bao gồm cả sự hưng phấn tình dục.
Nếu nồng độ cortisol vẫn ở mức cao sau khi quan hệ, đặc biệt là sau quá trình giao hợp đầy năng lượng, nó có thể gây rối loạn nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể, trì hoãn cơn buồn ngủ và khiến bạn phải trằn trọc hàng giờ.
2. Tăng huyết áp
Quan hệ tình dục làm tăng nhẹ huyết áp trong và ngay sau đó, dẫn đến tình trạng mất ngủ sau khi quan hệ. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Blood Pressure Monitoring cho thấy sự thay đổi huyết áp ở những người trưởng thành khỏe mạnh trong độ tuổi từ 32 - 48, ghi nhận mức tăng huyết áp tương đương giữa hoạt động tình dục và các hoạt động thể chất nhẹ.
Tăng huyết áp thường chỉ kéo dài tạm thời và sẽ trở về mức bình thường sau khi kết thúc hoạt động, nhưng đối với những người có tiền sử hoặc nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp, sự thay đổi này có thể kéo dài hơn.
Huyết áp cao có thể kích thích hệ thần kinh giao cảm, tăng lưu lượng máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể trong quá trình hoạt động tình dục, dẫn đến cảm giác bồn chồn, căng thẳng, khó chìm vào giấc ngủ, thậm chí khiến chứng ngưng thở khi ngủ trở nên trầm trọng hơn.
Ngoài ra, tăng huyết áp mãn tính sẽ ảnh hưởng đến chức năng tình dục ở cả nam và nữ. Ở nam giới, tăng huyết áp có thể gây ra các vấn đề về cương cứng, trong khi ở phụ nữ, nó có thể gây khô âm đạo và giảm ham muốn tình dục.
Tại sao quan hệ xong lại không ngủ được? Nguyên nhân có thể do tăng huyết áp, nhịp tim sau khi quan hệ tình dục làm cho bạn khó ngủ.
3. Tăng nhịp tim
Hoạt động tình dục không chỉ làm tăng huyết áp mà còn khiến nhịp tim, nhịp hô hấp tăng lên. Nhịp tim tăng lên trong khi đạt cực khoái cũng tương đương với nhịp tim trong các hoạt động thể chất khác. Hoạt động tình dục thường được coi là an toàn đối với những người mắc bệnh tim mạch và bệnh động mạch vành.
Nhịp tim tăng trong quá trình quan hệ tình dục xảy ra do sự kích thích của hệ thần kinh giao cảm và nhu cầu oxy tăng cao của cơ thể. Điều này khiến tim đập mạnh hơn, nhanh hơn để cung cấp oxy, gây ra cảm giác hồi hộp hoặc khó chịu, dẫn đến khó ngủ, khó duy trì giấc ngủ, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
4. Tăng thân nhiệt
Nhiệt độ cơ thể và trên khuôn mặt tăng lên trong thời gian hưng phấn tình dục. Nghiên cứu cũng có thấy sự thay đổi nhiệt độ trên da mặt có liên quan đến các dạng kích thích cảm xúc khác, bao gồm sợ hãi và căng thẳng.
Thực chất, hoạt động tình dục cũng như hoạt động thể chất, kích thích tuần hoàn máu dẫn đến quá trình trao đổi chất diễn ra mạnh hơn, sản sinh ra nhiệt lượng. Điều này có thể gây ra sự tăng nhẹ thân nhiệt sau quan hệ và nhanh chóng điều chỉnh trở về trạng thái cân bằng.
Nhưng đối với những người có cơ địa nhạy cảm hoặc gặp vấn đề về điều hòa thân nhiệt, cảm giác nóng bức, khó chịu sẽ kéo dài hơn. Khi thân nhiệt ở mức cao sẽ khiến não bộ suy trì trạng thái tỉnh táo để cơ thể hạ nhiệt, ức chế quá trình sản xuất melatonin, cản trở việc thư giãn và chìm vào giấc ngủ.
5. Mệt mỏi
Mệt mỏi là nguyên nhân thường gặp dẫn đến tình trạng mất ngủ sau khi quan hệ. Trong quá trình hoạt động tình dục, thường có sự gia tăng gắng sức về thể chất và nhịp tim tăng cao, dẫn đến mệt mỏi sau đó. Đồng thời, việc giải phóng căng thẳng và thư giãn cơ sau khi đạt cực khoái cũng có thể gây ra cảm giác mệt mỏi. Hoạt động tình dục góp phần tiêu tốn năng lượng đáng kể, đặc biệt nếu kéo dài thời gian quan hệ hoặc quan hệ cường độ cao, dẫn đến tình trạng kiệt sức về thể chất lẫn tinh thần.
Mệt mỏi sau khi quan hệ đôi khi không dẫn đến cảm giác buồn ngủ ngay lập tức mà ngược lại còn gây khó chịu, bồn chồn, gián đoạn quá trình thư giãn để chìm vào giấc ngủ. Ngoài ra, mệt mỏi quá mức có thể kích hoạt phản ứng stress trong cơ thể, làm tăng cortisol, ức chế melatonin và làm loãng adenosine, gây mất ngủ, ngủ không sâu giấc.
6. Chưa thỏa mãn
Nếu sau quá trình giao hợp mà chưa đạt được cảm giác cực khoái hoặc không cảm thấy thỏa mãn về mặt cảm xúc, cơ thể vẫn còn trong trạng thái hưng phấn, gây ra tình trạng mất ngủ.
Thậm chí cảm giác thất vọng, lo lắng, tự ti, buồn bực có thể kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, làm tăng sự tỉnh táo, gián đoạn chu kỳ giấc ngủ. Hơn nữa, nhu cầu tình dục không được thỏa mãn còn ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tổng thể.
7. Nguyên nhân khác
Tại sao quan hệ xong lại không ngủ được? Bên cạnh một số nguyên nhân nêu trên, các yếu tố tâm lý như căng thẳng, lo âu, sử dụng chất kích thích caffeine, rượu, chất gây nghiện hoặc thuốc hỗ trợ cương cương cũng góp phần gây mất ngủ sau khi quan hệ.
Thuốc cường dương mặc dù có tác dụng hỗ trợ cương dương, dương vật cương cứng tốt hơn, kéo dài thời gian quan hệ, nhưng có thể dẫn đến tác dụng phụ như tăng huyết áp, nhịp tim, cản trở quá trình thư giãn, khó đi vào giấc ngủ.
Môi trường ngủ xung quanh quá nóng quá lạnh, ánh sáng mạnh hoặc ồn ào có thể làm gián đoạn giấc ngủ sau quan hệ. Đồng thời, thói quen sinh hoạt không lành mạnh như sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ, thức quá khuya, ăn quá no, uống nhiều nước cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mất ngủ.
Căng thẳng, lo âu, sử dụng chất kích thích hoặc uống thuốc cường dương cũng là nguyên nhân gây mất ngủ sau khi quan hệ.
Mất ngủ sau khi quan hệ có nguy hiểm không?
Mặc dù hoạt động tình dục có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ ở nhiều người, nhưng nó không mang lại hiệu quả tương tự cho tất cả mọi người. Trong một số trường hợp nhất định, quan hệ tình dục có thể góp phần gây ra chứng mất ngủ, đặc biệt nếu có vấn đề liên quan đến cảm xúc hoặc thể chất tiềm ẩn.
Nếu tình trạng mất ngủ sau khi quan hệ chỉ xảy ra thỉnh thoảng, thường không đáng lo ngại và có thể chỉ là phản ứng nhất thời của cơ thể đối với các kích thích sinh lý. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể, hiệu suất làm việc và chất lượng sống.
Thiếu ngủ mãn tính có thể gây ra cảm giác mệt mỏi, uể oải tinh thần, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường; giảm ham muốn tình dục; thừa cân, béo phì; căng thẳng trong mối quan hệ; tăng nguy cơ rối loạn giấc ngủ; trầm cảm hoặc mất cân bằng hormone.
Ngoài ra, mất ngủ sau khi quan hệ còn gây ám ảnh tâm lý, không dám gần gũi với bạn tình do sợ mất ngủ, mệt mỏi.
Các vấn đề về mất ngủ sau khi quan hệ có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng nguyên nhân thường khác nhau ở nam và nữ giới. Nghiên cứu ước tính có khoảng 13% nam giới và 17% nữ giới gặp phải các vấn đề nghiêm trọng.
Trong trường hợp mất ngủ kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng bất thường như đau đầu, chóng mặt hoặc lo âu nghiêm trọng, người bệnh nên đến bệnh viện thăm khám.
Mất ngủ sau khi quan hệ phải làm sao?
Cải thiện chất lượng giấc ngủ có thể giúp cải thiện đời sống tình dục và ngược lại. Nếu bạn thường xuyên cảm thấy mất ngủ sau khi quan hệ tình dục, bạn hãy thử áp dụng một số mẹo.
Chẳng hạn như:
1. Lên kế hoạch cho sự thân mật
Sắp xếp thời gian cho những khoảnh khắc riêng tư sớm hơn vào buổi tối. Điều này giúp cơ thể có đủ thời gian để hạ nhiệt và thư giãn trước giờ đi ngủ. Việc tạo ra một khoảng thời gian giữa hoạt động tình dục và giấc ngủ giúp hệ thần kinh quay trở lại trạng thái cân bằng, giảm bớt sự kích thích do các hormone hưng phấn gây ra.
Sự gia tăng dopamine và oxytocin trong quá trình giao hợp có thể gây kích thích thần kinh, dẫn đến khó ngủ. Bạn có thể thử các kỹ thuật thư giãn như hít thở sâu, thiền định, nghe nhạc nhẹ nhàng hoặc ngâm chân với thảo mộc để làm dịu hệ thần kinh.
2. Duy trì nhiệt độ phòng ngủ mát mẻ
Sau khi quan hệ, nhiệt độ cơ thể có thể tăng lên đáng kể. Do đó, giữ cho phòng ngủ mát mẻ sẽ hỗ trợ quá trình hạ nhiệt tự nhiên của cơ thể, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho giấc ngủ. Nghiên cứu cho thấy, nhiệt độ phòng ngủ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
Nhiệt độ lý tưởng cho người lớn tuổi khoảng 20 - 25 độ C, chất lượng giấc ngủ giảm 5% - 10% khi tăng nhiệt độ từ 25 - 30 độ C. Đồng thời, đảm bảo phòng ngủ yên tĩnh, ánh sáng mờ, tránh sử dụng thiết bị điện tử ít nhất 30 phút trước khi ngủ.
Cải thiện tình trạng mất ngủ sau khi quan hệ bằng cách duy trì nhiệt độ phòng ngủ mát mẻ.
3. Tắm nước mát
Cách hạ nhiệt cơ thể nhanh sau khi quan hệ được nhiều người áp dụng là tắm nhanh bằng nước mát. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể kích hoạt phản xạ thư giãn của cơ thể và giúp giảm bớt cảm giác tỉnh táo do tăng thân nhiệt. Tuy nhiên, bạn không được tắm nước lạnh, đặc biệt trong thời tiết lạnh và có tiền sử bệnh tim mạch, tăng huyết áp.
4. Cả hai cùng phối hợp để đạt cực khoái
Cảm giác đạt cực khoái kích thích giải phóng oxytocin và prolactin, giúp thúc đẩy cảm giác thư giãn, buồn ngủ. Đảm bảo cả hai cùng đạt cảm giác cực khoái trong quan hệ có thể tối đa hóa việc giải phóng các hormone, đem lại lợi ích tích cực cho giấc ngủ.
5. Bổ sung magnesium
Magnesium là một khoáng chất thiết yếu tham gia vào nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể, bao gồm cả việc điều chỉnh chức năng thần kinh và cơ bắp. Magnesium, đặc biệt dưới dạng magnesium glycinate, có thể hỗ trợ thư giãn cơ bắp và cải thiện giấc ngủ, ngủ ngon, ít mệt mỏi hơn.
Tuy nhiên, chỉ nên bổ sung khoảng 350mg - 420mg đối với người lớn, tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính. Một số nghiên cứu cho thấy việc bổ sung magnesium có thể giúp điều trị chứng mất ngủ, một chứng rối loạn liên quan đến khó ngủ hoặc khó duy trì giấc ngủ.
6. Sử dụng chăn ga gối mát
Nếu bạn thường xuyên cảm thấy nóng bức hoặc khó chịu sau khi quan hệ, hãy chọn các loại chăn ga gối làm từ vật liệu như sợi tre hoặc vải lanh có khả năng thấm hút mồ hôi, thoáng khí tốt, giúp điều hòa nhiệt độ cơ thể, tạo cảm giác thoải mái hơn khi ngủ. Tránh sử dụng các chất liệu tổng hợp như polyester, vì chúng có khả năng giữ nhiệt tương đối kém, gây cảm giác nóng bức và khó chịu khi ngủ.
Nếu bạn thường xuyên cảm thấy nóng bức hoặc khó chịu sau khi quan hệ, hãy chọn các loại chất liệu mềm mát, thoáng khí.
Câu hỏi liên quan đến mất ngủ sau khi quan hệ tình dục
Bên cạnh thắc mắc tại sao quan hệ xong lại không ngủ được thì dưới đây cũng là một số câu hỏi liên quan đến trường hợp mất ngủ sau khi quan hệ được nhiều người quan tâm:
1. Tại sao có người mất ngủ sau khi quan hệ, có người không?
Mất ngủ sau khi quan hệ tình dục có sự khác nhau ở mỗi người do khác biệt về hormone, hệ thần kinh, tâm lý và thời điểm quan hệ. Sự gia tăng dopamine và adrenaline khi đạt cực khoái ở một số người có thể gây kích thích thần kinh, khó thư giãn, gây mất ngủ, trong khi người khác tiết ra nhiều oxytocin và prolactin, thúc đẩy cảm giác buồn ngủ.
2. Quan hệ vào ban ngày có giảm tình trạng này không?
Quan hệ vào ban ngày có thể giúp giảm tình trạng mất ngủ sau khi quan hệ, tránh làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ ban đêm. Sinh hoạt tình dục vào ban ngày cho phép cơ thể có thời gian thư giãn, các chỉ số sinh lý trở về trạng thái bình thường và các hormone liên quan đến cảm giác hưng phấn giảm dần trước khi đến giờ ngủ, ít ảnh hưởng đến giấc ngủ buổi tối.
Có nên dùng thuốc ngủ sau khi quan hệ nếu bị mất ngủ?
Bạn có thể dùng thuốc ngủ để đối phó với tình trạng mất ngủ sau khi quan hệ. Tuy nhiên, đây không phải là giải pháp được khuyến khích dùng thường xuyên. Thuốc ngủ có thể giúp bạn nhanh chóng chìm vào giấc ngủ, nhưng nó không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của tình trạng mất ngủ sau khi giao hợp. Lạm dụng thuốc ngủ có thể dẫn đến tác dụng phụ không mong muốn và gây phụ thuộc thuốc.
Tại sao quan hệ xong lại không ngủ được? Mất ngủ sau khi quan hệ thường gặp ở nữ giới hơn nam giới do xuất phát từ yếu tố tâm lý, sự thay đổi nội tiết tố, thời điểm quan hệ hoặc kích thích thần kinh. Mặc dù phần lớn trường hợp mất ngủ không nguy hiểm, nhưng nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống. Tình dục được xem là hoạt động tốt cho giấc ngủ bằng cách giảm căng thẳng, điều chỉnh hormone, giúp ngủ ngon hơn. Do đó, để cải thiện tình trạng mất ngủ sau khi quan hệ, bạn hãy áp dụng các biện pháp thư giãn, điều chỉnh môi trường ngủ và duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh.